
Ù…ØØ³Ù† سراجي شاعر Ùˆ نويسنده خوبي است. در كار هاي اجرايي هم دست توانايي دارد.
قصد دارم به زودي Ù…ØµØ§ØØ¨Ù‡ اي با او داشته باشم در باره جشنواره داستان هاي ايراني كه براي بسياري از داستان نويسان داخل كشور آشناست. پيش در امد اين مقاله را با هم مطالعه مي كنيم .
جوایز ادبی خصوصی ØŒ ظرÙیت گمشده
Ù…ØØ³Ù† سراجی / دبیر نخستین جایزه ÛŒ ادبی ایران
یکی از بزرگترین مشکلاتی Ú©Ù‡ در این چند سال اخیر دامن ادبیات کشور را ÙØ±Ø§Ú¯Ø±Ùته است Ù†ØÙˆÙ‡ ÛŒ برخورد دولت با جوایز ادبی خصوصی است Ùˆ اگر شما در یکی از همین جوایز ادبی خصوصی – Ú©Ù‡ تعدادشان زیاد هم نیست – شرکت کرده باشید یا پیگیر اخبار این جوایز باشید ØŒ ØØªÙ…ا متوجه این مشکلات شده اید . نبودن Ù…ØÙ„ برگزاری برای اختتامیه ÛŒ جوایز ادبی ØŒ مرموز بودن ÙØ¹Ø§Ù„یت های برگزارکنندگان این جوایز ØŒ غیر قانونی بودن آنها Ùˆ بالاخره منتسب کردن آنها به یک جریان Ùکری Ùˆ یا سیاسی خاص قسمتی از مشکلاتی است Ú©Ù‡ گریبان برگزارکنندگان جوایز ادبی خصوصی در کشور را Ù…ÛŒ گیرد . اما به راستی آیا همه ÛŒ جوایز ادبی خصوصی کشور دچار Ø§Ù†ØØ±Ø§Ù هستند ØŸ سیاست مشت آهنین دولت در مقابل جوایز ادبی خصوصی به Ú†Ù‡ دلیلی است ØŸ
من در این یادداشت به مشکلات جوایز ادبی خصوصی کشور با دولت Ù…ÛŒ پردازم ØŒ Ùˆ بررسی Ù†ØÙˆÙ‡ ÛŒ Ø±ÙØªØ§Ø± Ùˆ سیستم های داوری جوایز ادبی خصوصی - Ú©Ù‡ خود نیز موضوعی قابل Ø¨ØØ« Ùˆ قابل تامل است – را به ÙØ±ØµØªÛŒ دیگر موکول Ù…ÛŒ کنم .
معتقدم هر وقت دولت با موضع تصدی گری وارد ØÙˆØ²Ù‡ ای شد یقینا با مشکلات سیستمی Ùˆ در نهایت با شکست مواجه خواهد شد . چون هم شرایط رقابتی را از دست خواهد داد Ùˆ هم دچار رکود خواهد شد ØŒ مخصوصا اگر این ØÙˆØ²Ù‡ ØŒ ØÙˆØ²Ù‡ ÛŒ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ هنر باشد . البته مساله آن قدر هم پیچیده نیست . بررسی آمار آثار رسیده به جوایز ادبی دولتی در مقایسه با جوایز ادبی خصوصی مصداق کاملی بر همین موضوع است . ضمن اینکه به نظر من بودجه ای Ú©Ù‡ به جوایز ادبی دولتی تعلق Ù…ÛŒ گیرد رقم غیر قابل مقایسه ای نسبت به آنچه Ú©Ù‡ در جوایز ادبی خصوصی خرج Ù…ÛŒ شود هست . بنابراین من معتقدم اگر بر اساس داشته های دولت Ùˆ آنچه Ú©Ù‡ بهتر است بگویم نداشته های جوایز ادبی خصوصی وجود دارد قضاوت کنیم جوایز ادبی دولتی بازنده ÛŒ این قضاوت خواهند بود .
مهمترین مشکلی Ú©Ù‡ بر سر راه جوایز ادبی خصوصی Ùˆ برگزارکنندگان آن وجود دارد نبودن ساز Ùˆ کار منظمی برای قانونمند کردن ÙØ¹Ø§Ù„یت های جوایز ادبی خصوصی است Ùˆ برگزارکنندگان در برگزاری این جوایز باید پاسخگوی گروه های مختلÙÛŒ باشند Ú©Ù‡ علاوه بر نداشتن تخصص در این ØÙˆØ²Ù‡ ØŒ عامل اصلی سنگ اندازی در برگزاری این جوایز نیز هستند . مبهم بودن این شرایط ØŒ ÙØ±ØµØª را ایجاد Ù…ÛŒ کند تا متولیان ارائه ÛŒ مجوزهای قانونی به جوایز خصوصی در یک بازی از پیش طراØÛŒ شده مسئولیت صدور مجوزها را به گردن نهادهای موازی بیاندازند تا ضمن وقت Ú©Ø´ÛŒ در این ØÛŒØ·Ù‡ نهایتا از ارائه ÛŒ مجوز سر باز بزنند .
بنابراین جوایز ادبی خصوصی Ú©Ù‡ ÙØ±ØµØªÛŒ مناسب برای ØÙظ Ùˆ اØÛŒØ§ Ùˆ اعتلای ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ هر جامعه ای هستند روز به روز ضعی٠تر Ù…ÛŒ شوند Ùˆ هر روز اخباری از ØØ°Ù شدن Ùˆ برگزار نشدنشان Ù…ÛŒ شنویم . در اکثر کشورهای توسعه ÛŒØ§ÙØªÙ‡ قسمتی از درآمدهای دولت به جوایز ادبی خصوصی تعلق Ù…ÛŒ گیرد . ØÙ…ایت بدون چشم داشتی Ú©Ù‡ Ùقط با Ù‡Ø¯Ù Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØª ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ جامعه انجام Ù…ÛŒ شود . Ø§ØªÙØ§Ù‚ÛŒ Ú©Ù‡ ماهیت آن در ایران مسئله ÛŒ رد شده ای است Ùˆ ما هنوز – شاید – در پله ای اول مانده ایم .
دولت اگر نگاه کنترل کننده به جوایز دارد باید ØØªÙ…ا بر یک مبنای مشخص Ùˆ علمی این کار را انجام دهد . اول از همه Ù…ØØ¯ÙˆØ¯ÛŒØª ها Ùˆ نگاه بد بینانه اش را Ú©Ù… کند - تا به ØØ§Ù„ چند جایزه ÛŒ ادبی در کشور چالش جدی برای جریان ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ کشور ایجاد کرده اند – به نظر من از پشت عینک دودی به برگزارکنندگان این جوایز نگاه کردن نه اینکه مشکلی را ØÙ„ Ù…ÛŒ کند بلکه شرایط را برای آن دسته از کسانی Ú©Ù‡ دنبال ÙØ±ØµØª Ù…ÛŒ گرددند تا از این ÙØ¶Ø§ Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ های شخصی ببرند را بیشتر مهیا Ù…ÛŒ کند . ضمن اینکه مخاطب اکثر این جوایز ادبی نخبگان Ùˆ بزرگان Ùˆ ÙØ¹Ø§Ù„ان ØÙˆØ²Ù‡ ÛŒ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ هستند Ùˆ این تصدی گری به نوعی بی Ø§ØØªØ±Ø§Ù…ÛŒ به یکی از مهمترین قشرهای تاثیر گذار در اجتماع Ù…ÛŒ باشد .
معتقدم اگر Ú©Ù‡ دولت در نگاه به آنچه Ú©Ù‡ به تعبیر من تصدی گری در برگزاری جوایز ادبی است تجدید نظر نکند ØŒ به اهداÙÛŒ Ú©Ù‡ در نظر Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است نخواهد رسید . جوایز ادبی دولتی زمانی اعتبار پیدا Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ جوایز ادبی خصوصی در کنار آنها ÙØ±ØµØª رقابت Ùˆ ارائه ÛŒ خودشان را داشته باشند Ùˆ گرنه آن Ú†Ù‡ Ú©Ù‡ به ÙØ¶Ø§ÛŒ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ وارد Ù…ÛŒ شود همین رکودی است Ú©Ù‡ سالهاست گریبان ادبیات کشور را Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است .
در پایان معتقدم اگر جوایز ادبی خصوصی از مدیریت قوی برخوردار باشند Ùˆ مخاطب داشته باشند ØªØØª هر شرایطی – ØØªÛŒ با برگزارنشدن مراسم اختتامیه - به کار خودشان ادامه خواهند داد . اما آنچه مهم است تغییر نگاه دولت به جوایز ادبی خصوصی به عنوان ظرÙیت گمشده ÛŒ ادبیات کشور Ù…ÛŒ باشد . Ø§ØªÙØ§Ù‚ÛŒ Ú©Ù‡ شاید به این زودی ها Ù†ÛŒÙØªØ¯ ... !