بر گرفته از بی بی سی

جهانبگلو: ناخواسته مورد استفاده آمريکاييها قرار گرفتم


خبرگزاری دانشجويان ايران خبر داده که رامين جهانبگلو، پژوهشگر ايرانی بلافاصله پس از آزادی از زندان به دفتر اين خبرگزاری مراجعه کرده و درباره دلائل بازداشت خود و وضعيت دوران بازداشتش اطلاعات مفصلی ارائه کرده است.

رامين جهانبگلو، بعدازظهر چهارشنبه سی ام اوت (هشتم شهريور) پس از 127 روز بازداشت، با سپردن وثيقه ای که به گفته وی معادل ارزش دو منزل مسکونی بوده، از زندان اوين تهران آزاد شد.

پيش از آزادی آقای جهانبگلو، مقامات امنيتی و قضائی ايران گفته بودند او در زندان اعتراف کرده از سوی آمريکا مأموريت داشته در ايران "انقلاب مخملی و نرم" به راه بيندازد و حاضر است اعترافاتش از تلويزيون پخش شود.

اما آقای جهانبگلو در جمع خبرنگاران خبرگزاری دانشجويان ايران موضوع پخش تلويزيونی اعترافاتش را تکذيب کرده و گفته از قوه قضائيه درباره چنين چيزی با او صحبت نکرده اند و خود او تصميم گرفته است که با خبرنگاران درباره مسائل مربوط به بازداشتش گفتگو کند.

او در سخنانش در اين خبرگزاری، دليل بازداشت خود را ارتباط با نهادها و مؤسسات آمريکايی اعلام کرده و گفته اتهامی که در دوران بازداشت به او تفهيم شده، اقدام عليه امنيت ملی و ارتباط با بيگانگان است.

رامين جهانبگلو گفته به او اعلام نشده که چه زمان بايد برای دفاع از اين اتهام در دادگاه حاضر شود و نمی داند اصلاً برای او کيفرخواستی صادر شده است يا نه.

دلائل بازداشت

آقای جهانبگلو گفته زنجيره عواملی که به بازداشتش انجاميد از پنج سال پيش آغاز شد که مؤسسه ای در واشنگتن به نام بنياد موقوفه ملی دموکراسی (NED) فرصتی مطالعاتی برای تحقيق روی روشنفکران در اختيار او گذاشت و از او خواست گزارشی حاوی مباحث راهبردی تهيه کند که در آن از جريان روشنفکری اروپای شرقی در زمان فروپاشی شوروی الگوبرداری گردد و کاری تطبيقی در آن انجام شود.

بنياد موقوفه ملی دموکراسی خود را مؤسسه ای مستقل و بيطرف معرفی می کند که به گروههای طرفدار دموکراسی در آفريقا، آسيا، اروپای شرقی، آمريکای لاتين و خاورميانه کمک مالی می کند.

رامين جهانبگلو گفته که طی دوره ای که برای اين مؤسسه تحقيقاتی کار می کرده، به چند همايش دعوت می شود که برخی از شرکت کنندگان آنها مأموران اطلاعاتی آمريکايی و اسرائيلی بوده اند و او در اين همايشها با افرادی از وزارت خارجه آمريکا و ساير مؤسسات آشنا می گردد.

وی افزوده که در يکی از همين همايشها که در اروپا برگزار شده بوده با فردی آشنا شده که رئيس صندوق آلمانی مارشال در آمريکا بوده و در زمان رياست جمهوری بيل کلينتون در آمريکا مشاور او بوده است.

صندوق آلمانی مارشال (GMF) نيز فعاليتی مشابه بنياد موقوفه ملی دموکراسی دارد و هدف خود را افزايش همکاری و تفاهم ميان آمريکا و اروپا اعلام کرده است.

اين صندوق که در واشنگتن استقرار دارد، مراکزی در برلين، پاريس، بروکسل، بلگراد، براتيسلاوا (پايتخت اسلواکی) و آنکارا دارد.

رامين جهانبگلو می گويد فردی که رئيس مرکز صندوق مارشال بوده به او پيشنهاد می کند که طرحی برای صندوق مارشال جهت مطالعه تطبيقی ميان روشنفکران ايرانی و اروپای شرقی بنويسد.

وی می افزايد که به توصيه اين فرد عمل کرده و طرحی برای صندوق مارشال می نويسد تا فرصتی مطالعاتی برای شش ماه کار تحقيقاتی در بروکسل در اختيار او گذاشته شود و همين طرح سرانجام منجر به دستگيری او در پنجم ارديبهشت 1385 در فرودگاه مهرآباد تهران می شود.

آقای جهانبگلو گفته که طرحی که به صندوق مارشال پيشنهاد داده بوده، تحقيقی در مورد اين بوده که چگونه روشنفکران اروپای شرقی با توانمند کردن جامعه مدنی توانستند در فروپاشی حکومتهای کمونيستی نقش ايفا کنند و روشنفکران و گروههای غيردولتی ايرانی چگونه می توانند همچون روشنفکران اروپای شرقی "توانمند" شوند.

رامين جهانبگو تأکيد کرده که هيچگاه عليه امنيت ملی ايران اقدام نکرده، بلکه نهادهای آمريکايی ناخواسته او را در جريانی قرار داده اند که طی آن، نتيجه کار تحقيقاتی اش به کار استراتژيک بدل شده است.

آقای جهانبگلو همچنين گفته سالی يک بار برای يک سايت اينترنتی اسرائيلی - فلسطينی مقالاتی درباره خاورميانه می نوشته و حق الزحمه دريافت می کرده است و بعد از چند سال متوجه می شود که کسی که سايت را اداره می کند مأمور اطلاعاتی است و نتيجه تحقيقات او را در اختيار سازمانهای اطلاعاتی می گذارد.

شرايط دوران بازداشت

رامين جهانبگلو تأکيد کرده که مأمورانی که او را بازداشت کردند با او هيچ برخورد خشنی نکردند و بازجويان با او بسيار مؤدبانه رفتار کرده اند.

او اذعان کرده که محيط زندان، محيط فشار است اما افزوده که در تمام مدت بازداشت وضع جسمی خوبی داشته و دارويی مصرف نمی کرده است.

آقای جهانبگلو گفته است: "در زندان برای همه چيز پزشک بود و تنها يک بار برای درد شکم به پزشک مراجعه کردم، من هيچگاه به اوين نرفته بودم و فکر نمی کردم در آنجا پزشکهای مختلف وجود داشته باشند که بيايند و به شما سربزنند و بگويند حال شما خوب است يا خير".

پيشينه فرهنگی

رامين جهانبگلو از چهره های سرشناس عرصه فلسفه ايران به شمار می رود و سرپرست گروه انديشه معاصر دفتر پژوهشهای فرهنگی ايران بوده است.

او در سالهای اخير با بسياری از شخصيتهای نامدار فلسفه و سياست در جهان گفتگو کرده که بخشی از آنها به صورت کتاب منتشر شده است.

وی سالهای زيادی خارج از ايران به تحصيل و تدريس مشغول بوده و پس از دريافت دکترای فلسفه از دانشگاه پاريس، در کشورهای آمريکا و کانادا و در دانشگاههايی چون هاروارد و تورنتو تحقيق و تدريس کرده است.

آقای جهانبگلو طی چند ماه پيش از دستگيری در کشور هند اقامت داشت و گفتگويی نيز با دالايی لاما، رهبر معنوی بودائيان تبت انجام داده بود.

او پس از آزادی از زندان گفته که می خواهد به هند برود و مطالعات هندشناسی را ادامه دهد و کتابی در اين زمينه انتشار دهد.

از آثار منتشر شده از رامين جهانبگلو به زبان فارسی می توان به کتابهای مدرنها، مدرنيته، دموکراسی و روشنفکران، و نقد عقل مدرن اشاره کرد.

همچنين آثاری به زبان انگليسی و فرانسه از جمله کتاب ايران ميان سنت و مدرنيته و گاندی و فلسفه عدم خشونت از وی منتشر شده است