جایزه بین المللی برای زنان کمپین
هشتاد سالگي و عشق
تصديق کن که عجيب است/
Øواي پير دگر بار/
گرم تعار٠سيب است/
لب سرخ و زل٠طلايي/
"کاÙÙ‡ دو ماگو"ÙŠ پاريس ديروز شاهد اهداي جايزه به زنان مبارز ايراني بود Ú©Ù‡ در قالب کمپين ÙŠÚ© ميليون امضا به قوانين تبعيض آميز، "نه" Ú¯Ùته اند؛ زناني Ú©Ù‡ در اين راه "کتک" خورده، "تØقير" شده، Ùˆ طعم "زندان" را چشيده اند، اما مانده اند تا روشن انديشان جهان، از جمله وزير Ùرهنگ Ùرانسه خطاب به نماينده آنان Ù€ سيمين بهبهاني Ù€ بگويد: ايران تنها، پرونده هسته اي نيست؛ ايران جايي است Ú©Ù‡ آدميان بسياري، از جمله زنان، براي اØقاق Øقوق انساني خويش به پا خاسته اند.
درست در کنار ميزي Ú©Ù‡ سيمون دوبووار، نويسنده وانديشمند Ùرانسوي Ùˆ همراه ابدي ژان پل سارتر، کتاب "جنس دوم" را نوشت، سيمين بهبهاني، شاعر پر آوازه ايران، نشسته است. روي يقه لباس قهوه ايش، Ú¯Ù„ سينه اي زده است آبي، به Ø´Ú©Ù„ گربه ايران.همان نام "واØدي" Ú©Ù‡ وقتي از آن سخن مي گويد، اشگ به چشم همگان مي آورد.
خانم بهبهاني Ú©Ù‡ به نمايندگي از طر٠کمپين ÙŠÚ© ميليون امضا براي درياÙت "جايزه سيمون دوبووار براي آزادي زنان" به پاريس آمده است، از اين مي گويد Ú©Ù‡ اگردرست نمي بيند، Ùˆ سÙر، سختي هاي بسيار براي او دارد، اما آمده است تا از جانب زناني سخن بگويد Ú©Ù‡ ايستاده اند تا ØÙ‚ انساني خويش را بگيرند. زناني Ú©Ù‡ او نيز خود را از آنان مي داند Ùˆ همراه آنان آماده ست تا جان خود را نثارايران Ùˆ ايراني کند.
جايزه سيمون دوبووار Ú©Ù‡ در سال 2008 به مناسبت صدمين سالگرد تولد سيمون دوبووار، پايه ريزي شد، سال گذشته به تسليمه نسرين، نويسنده بنگلادشي تعلق گرÙت Ùˆ امسال به "کمپين ÙŠÚ© ميليون امضا". اين جايزه به پاس مبارزات زنان جهان در راه Ù…ØÙˆ قوانين تبعيض آميز Ùˆ آزادي زنان اهدا مي شود Ùˆ خانم ژوليا کريستوا، Ú©Ù‡ خود مبتکرراه اندازي آن است، در موردش چنين ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ù…ÙŠ دهد:
"اين جايزه به مردان وزناني اهدا مي شود Ú©Ù‡ در چارچوب انديشه آزاد سيمون دوبووار مي کوشند سهم خويش رادر ارتقاء Øقوق زنان
در سراسر جهان ايÙا کنند."
اين جايزه با مشارکت Ùرانس کولتور، کتابخانه ملي Ùرانسه، مرکز ملي اسناد وکتاب اين کشور Ùˆ انتشارات گاليمار، Ùˆ توسط ÙŠÚ© گروه داوري متشکل از اهالي Ùرهنگ Ùرانسه Ùˆ ديگر کشورهاي جهان، Ùˆ پس از بررسي Ùعاليت هاي اÙراد Ùˆ يا نهادهايي Ú©Ù‡ در زمينه ارتقا Øقوق زنان Ùعاليت مي کنند، اهدا مي شود.
خانم کريستوا اسامي داوران را چنين برشمرد: اليزابت بدينتر [ÙيلسوÙ]ØŒ ژرار بونال [نويسنده]ØŒ آني ارنو [نويسنده]ØŒ کلراشرلي [نويسنده]ØŒ اليزابت Ùاليز [استاد سنت جان کالج Ø¢Ú©Ùسورد]ØŒ مادلين گوبي نوئل [مدير سابق بخش هنر در يونسکو]ØŒ ميشل کيل [مدير نشريه انسان Ùˆ جامعه]ØŒ ليليان کندل [جامعه شناس]ØŒ عايشه Ú©ÙŠ ران [استاد دانشگاه در آنکارا]ØŒ کلود لانزمن [مدير نشريه اعصار مدرن]ØŒ بي يورن لارسون [نويسنده Ùˆ استاد دانشگاه لوند در سوئد]ØŒ ليليان لازار [نماينده انجمن سيمون دوبووار در آمريکا]ØŒ آنت لوي Ù€ ويلارد [نويسنده Ùˆ روزنامه نگار در ليبراسيون]ØŒ آنت ماري ليزين[نماينده سابق سنا Ùˆ رئيس انجمن زنان وال نووا]ØŒ کيت ميليت [نويسنده Ùˆ نقاش از آمريکا]ØŒ ايوت روودي [وزير Øقوق بشر Ùرانسه در سال هاي 1981 تا 1986]ØŒ دانيل سال نييو [نويسنده]ØŒ يوسان ساوي نو [روزنامه نگار در لوموند]ØŒ آليس شوارتزر [نويسنده آلماني]ØŒ آني سوگيه [رئيس کانون بين المللي دÙاع از Øقوق زنان] Ùˆ ليندا وي کوري [وکيل دادگستري].
Ùهرست داوران طولانيست اما همه اين تعداد صاØب نام در برابر همه آن گمنام هايي Ú©Ù‡ به Ú¯Ùته سيمين بهبهياني، "خانه ها را تک به تک Ú©ÙˆÙته اند تا نه Ùقط امضا بگيرند Ú©Ù‡ در ارتقاء آگاهي زنان ايراني نقشي داشته باشند" Ú©Ù… تعدادست. همه آنهايي Ú©Ù‡ خانم بهبهاني به بغض مي گويد: "کتک خورده اند، توهين Ùˆ تØقير شنيده اند، زنداني شده اند، اما از پا ننشسته اند."
زناني Ú©Ù‡ گردانندگان بنياد سيمون دوبووار در ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ùضايي Ú©Ù‡ اينان عليه آن به مبارزه برخاسته اند، چنين نوشته اند: "براساس قوانين Ùعلي ايران، زنان جنس دوم Ù…Øسوب مي شوند Ùˆ باتبعيض رو به رو هستند.اين تبعيضات غيرقانوني در Øالي در مورد زنان اعمال مي شود Ú©Ù‡ آنان بيش از 60 در صد قبول شدگان دانشگاه ها را تشکيل مي دهند. در چنين شرايطي بايد قوانين بر هنجارهاي Ùرهنگي پيشي بگيرند تا زمينه ارتقا Ùˆ تØول در جامعه عملي شود.مطابق قوانين موجود دختران از سن 9 سالگي داراي مسئوليت قضايي هستند؛ به عبارت ديگر اگر دختري در ايران در اين سن مرتکب جرم شود، به Ù„Øاظ قانوني مجازات مرگ در مورد وي قابل اجراست.از سوي ديگر خسارتي Ú©Ù‡ به زنان قرباني تصاد٠يا از کار اÙتادگي تعلق مي گيرد، معادل نيمي از خسارتي است Ú©Ù‡ به ÙŠÚ© مرد پرداخت مي شود. شهادت زني Ú©Ù‡ شاهد ÙŠÚ© Øرم باشد، ارزش قضايي ندارد، Øتي اگر وي تنها شاهد جرم باشد در Øاليکه شهادت ÙŠÚ© مرد در شرايطي مشابه، ارزش قانوني دارد. مي شود دختران را قبل از سيزده سالگي، بااجازه پدر Ùˆ تاييد دادگاه، به خانه شوهر Ùرستاد. مادر نمي تواند اختيار اموال Ùرزندان غيربالغ خود را بر عهده بگيرد، نمي تواند Ù…ØÙ„ کار خود را انتخاب کند، ØÙ‚ سÙر بدون اجازه پدر يا شوهر را ندارد....Øال آنکه مردان مي توانند با چند زن ازدواج کنند Ùˆ هرگاه Ú©Ù‡ مايل باشند همسران خود را به طور يکجانبه طلاق دهند.... اينها تنها بخشي از شرايطي است Ú©Ù‡ قربانيان آن زنان هستند Ùˆ زنان اقشار پاييني Ùˆ زنان اقليت هاي قومي Ùˆ ديني از تبعيضات بيشتري نيز رنج مي برند....آن هم در Øالي Ú©Ù‡ دولت جمهوري اسلامي کنوانسيون هاي بين المللي در اين زمينه Ùˆ همچنين کنوانسيون Øقوق بشر را امضا کرده Ùˆ متعهد به اجراي آن است.با اين وضعيت بايد روبه رو شد.اين قوانين بايد با قوانين بين المللي هم خوان شوند.مهم ترين خواست در چنين شرايطي لغو کليه تبعيضات مبتني بر جنس، قوميت، مذهب Ùˆ... است. از اين نقطه است Ú©Ù‡ کمپين بين المللي ÙŠÚ© ميليون امضا بر مي خيزد Ùˆ مي کوشد با جمع آوري ÙŠÚ© ميليون امضا اين قوانين تبعيض آميز را تغيير دهد.اين زنان Ú©Ù‡ در بستر گسترده اجتماعي Ùعاليت مي کنند، آگاهي اجتماعي Ùˆ خيزش آن را هد٠گرÙته اند.اين زنان براي برقراري ارتباط با مردم Ùˆ همچنين آگاه سازي اجتماعي، در هاي خانه ها را ÙŠÚ© به ÙŠÚ© مي کوبند ÙˆÙعالانه در همه جمع هايي Ú©Ù‡ در آنها مي توان Øقوق زنان را Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯ Øاضر مي شوند. همايش ها Ùˆ گردهمايي هاي مختل٠تشکيل مي دهند ومي کوشند تا برقراري Ú¯Ùت Ùˆ گوي اجتماعي بين اقشار مختل٠را ارتقا بخشند...."
Ùˆ آنچه اينان مي کنند بر پرده Ú©ÙˆÚ†Ú©ÙŠ نيز به نمايش در مي آيد Ú©Ù‡ زنان ايراني، اينجا Ùˆ آنجاي شهر، شهرها، در Ùضايي آرام Ùˆ يا در زير شلاق ماموراني Ú©Ù‡ آنان را بر خاک مي کشند، يکصدا مي خوانند "جهاني ديگر ممکن است؛ جهاني آزاد."
Ùˆ همين هاست Ú©Ù‡ کريسيتين آلبانل، وزير Ùرهنگ Ùرانسه را Ú©Ù‡ براي اهداي جايزه کمپين ÙŠÚ© ميليون امضا به نماينده آنان Ù€ سيمين بهبهاني Ù€ آمده، به سخن وامي دارد Ú©Ù‡ بگويد: "ايران تنها پرونده هسته اي نيست؛ ايران سرزمين زنان Ùˆ مرداني ست Ú©Ù‡ در شرايطي دشوار براي ØÙظ Øقوق انساني خويش مبارزه مي کنند Ùˆ ما بايد به آنان بگوييم: شما تنها نيستيد."
جايزه اما ÙŠÚ© Ù„ÙˆØ Ø§Ø³Øª Ùˆ بخشي هم نقد: سي هزار يورو. سيمين بهبهاني اما، Ù„ÙˆØ Ø±Ø§ بر Ùراز دست مي گيرد Ùˆ درياÙتش را "اÙتخار" مي خواند Ùˆ بخش نقدي را نمي پذيرد: قرارمان براين است Ú©Ù‡ هيچ درياÙت نقدي نداشته باشيم. ما اين مبلغ را در اختيار بنياد سيمون دوبووار مي گذاريم تا در راه هد٠ارزشمندي Ú©Ù‡ براي خود تعيين کرده، هزينه کند.
Ùˆ دست هايي Ú©Ù‡ به شادي Ùˆ اØترام بر هم کوبيده مي شود، Ù„Øظاتي خاموشي نمي گيرد.
Ùˆ مگر مي شود Ú©Ù‡ صداي مردمانت باشي Ùˆ نماينده زنان ميهنت Ùˆ شعر نخواني؟ Ùˆ سيمين بهبهاني مي خواند؛ شعر "هشتاد سالگي Øوا" را Ú©Ù‡ خود مي گويد: سمبليک است:
هشتاد سالگي و عشق
تصديق کن که عجيب است/
Øواي پير دگر بار/
گرم تعار٠سيب است/
لب سرخ و زل٠طلايي/
زيبا ولي نه خدايي/
بر چهره رنگ هم اگر هست /
آرايش است Ùˆ Ùريب است/
در سينه ام دل شيدا/
پرپر زنان ز تمنا/
Ù‡Ùتاد ضربه او را/
گويي دو بار ضريب است/
عشق است ودغدغه شرم/
تن از دماي هوس گرم/
ميسوزم از تب و اين تب/
Ùارغ ز لط٠طبيب است/
شادا کنار من و يار/
آن مهربان ÙˆÙادار/
گويي ميان بهشتم/
تا اين کنار نصيب است/
با بوسه بسته دهانم/
ديگر سخن نتوانم/
آتش Ùکنده به جانم/
اين بوسه نيست لهيب است/
اي تشنه مانده ي عاشق/
بخت است Ùˆ يار مواÙÙ‚/
با اين شراب گوارا/
ديگر چه جاي شکيب است/
آدم! بيا به تماشا/
بس Ú©Ù† چالش Ùˆ Øاشا/
هشتاد ساله ÙŠ Øوا /
با بيست ساله رقيب است.
شعر Ú©Ù‡ به پايان مي رسد Ùˆ ترجمه اش نيز، اين وزير Ùرهنگ Ùرانسه است Ú©Ù‡ رئيس انتشارات پرآوازه گاليمار را به ترجمه آن به Ùرانسه مي خواند. Ùˆ سيمين بهبهاني مي گويد: ما رابطه Ùرهنگي ايران Ùˆ Ùرانسه را قدر مي نهيم.
اهداي جايزه به پايان مي رسد؛ در غيبت همه چهره هاي کمپين ÙŠÚ© ميليون امضا Ú©Ù‡ بيشترشان يا ممنوع الخروجند، يا پرونده دارند يا در تب Ùˆ تابند تا سايت شان را Ú©Ù‡ براي چندين Ùˆ چندمين بار، "Ùيلتر" شده ست به روز کنند. سيمين بهبهاني اما با آن Ú¯Ù„ سينه آبي ايران Ú©Ù‡ بر سينه دارد، با Ù„ÙˆØ Ø³ÙŠÙ…ÙˆÙ† دوبووار، Ùردا عازم وطن است. جايي Ú©Ù‡ قرار ست دوباره بسازيمش به مهر.
مريم کاشاني
m.kashani@roozonline.com
---
برگرÙته از "روز"
سهراب نوشت
سببي شود كه مردان هم در كنارشان قرار گيرند
و(ملت )معنا يابد