! مری وول استون کراÙت یا مريم جعÙري آذرماني ( Mary Wollstonecraft )
مريم جعÙري آذرماني* معتقد است: Øرکت‌هاي Ùمينيستي در جامعه‌ي شعري مهم‌ترين
آسيب عليه شاعران زن بوده است.
....
Ù¾Ø§Ø³Ø Ø®Ø§Ù†Ù… آزاده دواچی: باید تاس٠خودم را
نسبت به ایراد چنین سخنانی ابراز کنم ظاهرا تلاشهای Øکومتی برای ضربه زدن
به جنبشهای زنان Ùˆ ظهور نسل جدید شاعران زن وارد مرØله جدیدی شده است.
......
پویا عزیزی: دوستانی Ú©Ù‡ توهین ایشان به ساØت زن ØŒ شعر Ùˆ ادبیات Ùˆ انسانیت را بر نمی تابند خواهش Ù…ÛŒ کنم Ú©Ù‡ در قبال این متن سکوت نکرده تااز ادامه یاÙتن این پروسه جلوگیری شود.
....>
*مريم جعÙري آذرماني* معتقد است: Øرکت‌هاي Ùمينيستي در جامعه‌ي شعري مهم‌ترين
آسيب عليه شاعران زن بوده است.
اين شاعر در Ú¯Ùت‌وگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)ØŒ در
تبيين علت اين موضوع، Ú¯Ùت: اين Øرکت‌ها بيش‌تر به درد خانواده Ùˆ اجتماع
مي‌خورد؛ تا شعر، Ùˆ اکثر زناني Ú©Ù‡ در اين زمينه Ùعاليت مي‌کنند، غير از اين‌که
با تو همشهري هستند، شهروند بعضي کشورهاي پيشرÙته نيز هستند Ùˆ خب صداي‌شان از
جاي گرم بلند مي‌شود و هميشه همين زنان هستند که ديگر زنان را وسط گود
مي‌اندازند Ùˆ خودشان به راØتي هر جور بيانيه‌اي را امضا مي‌کنند Ùˆ مي‌بيني
همان‌هايي Ú©Ù‡ تØريک کرده‌اند Ú©Ù‡ براي بيانيه‌هاي سياسي Ùˆ اجتماعي Ùˆ Øتا
اعتراض‌هاي شعري امضا جمع کنند، در بدترين شرايط اجتماعي به بهترين کشورهاي
دنيا سÙر کرده‌اند Ùˆ هنوز هم دارند از درد وطن مي‌گويند. خب معلوم است Ú©Ù‡ مخاطب
نمي‌داند اينان همان کساني هستند که اگر در مسند يک سياستمدار باشند، چه
بلاهايي Ú©Ù‡ سر مردم‌شان درنياورند؛ چون اصولا درد مردم را نمي‌Ùهمند Ùˆ Ùقط در
پي Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù† خود هستند Ùˆ به خاطر همين است Ú©Ù‡ نوشته‌هاي‌شان Ùهميده نمي‌شود؛
چون خودشان هم نمي‌دانند که چه مي‌گويند و به انواع روش‌ها مي‌خواهند چهر‌ه‌ي
ÙŠÚ© روشنÙکر را به خود بگيرند.
او در ادامه ØªØµØ±ÙŠØ ÙƒØ±Ø¯: ÙŠÚ©ÙŠ از معضلات جامعه‌ي شعري اين است Ú©Ù‡ هميشه Ùکر
مي‌کنند خارجي‌ها بهترند. اما من شاعران متوسط تاريخ ادبيات‌مان را به شاعران
تراز اول ديگر کشورها ØªØ±Ø¬ÙŠØ Ù…ÙŠâ€ŒØ¯Ù‡Ù…. يادم مي‌آيد ÙŠÚ© داستان کوتاه از ÙŠÚ© برنده‌ي
جايزه‌ي نوبل خواندم Ú©Ù‡ اتÙاقا زن بود Ùˆ از اين‌که ÙŠÚ© نويسنده چقدر مي‌تواند
بي‌استعداد باشد، تأس٠خوردم. مگر ممکن است تصور کنيم که شاعران خارجي - چه زن
Ùˆ Ú†Ù‡ مرد - از مثلا Ùروغ Ùرخزاد بهترند؟ آيا کسي Ú©Ù‡ دلش براي باغچه مي‌سوزد Ùˆ
Ùکر مي‌کند Ú©Ù‡ باغچه را مي‌شود به بيمارستان برد، نمي‌تواند ÙŠÚ© شاعر جهاني
باشد؟ مگر براي جهاني شدن بايد از کوره‌هاي آدم‌سوزي جنگ جهاني Øر٠بزنيم؟ در
Øالي‌که هيچ‌کس رد نمي‌کند Ú©Ù‡ اگر به جاي معرÙÙŠ خرده‌پاهاي شعر Ùˆ ادبيات،
بياييم صادقانه شاعران مهم خود را به زبان‌هاي مختل٠ترجمه کنيم، بعضي از
معاصران‌مان Øتا از خيام Ùˆ ØاÙظ هم مهم‌تر خواهند شد.
آذرماني تصور جهاني نبودن شعر معاصر ايران را تصوري نادرست درباره‌ي ادبيات
معاصر ايران در Ø³Ø·Ø Ø¬Ù‡Ø§Ù† دانست Ùˆ تأكيد كرد: اين‌که بسياري از اهالي جامعه‌ي
شعري مي‌گويند شعر ما جهاني نشده و از جهان عقب‌تر است، تصور درستي نيست؛ زيرا
Ø´Ú©ÙŠ وجود ندارد Ú©Ù‡ شعر Ùارسي از شعر جهان جلوتر است. اين را به روايت متون اصلي
که به زبان‌هاي اروپايي و آمريکايي خوانده شده، مي‌گويم.
اين شاعر در تبيين تجربه‌هاي تاريخي شعر زنان نيز يادآور شد: اتÙاقا در تاريخ
ادبيات، شاعران بسياري داشته‌ايم Ú©Ù‡ زن بوده‌اند. Ùقط بخش کمي از آن به دست ما
رسيده است. مگر مي‌شود زني استعدادي داشته باشد و کاملا سرکوب شود؟ در طول
تاريخ هر زني Ú©Ù‡ از عهده‌ي کاري برآمده، مورد توجه قرار گرÙته است. Øالا اگر
موقعيتي نبوده تا تعدادشان اÙزايش يابد، بØØ« ديگري است.البته Ú©Ù‡ رنج‌هاي بسياري
هم در اين راه بايد متØمل شد.
آذرماني در بخش ديگري از اين Ú¯Ùت‌وگو ØªÙˆØ¶ÙŠØ Ø¯Ø§Ø¯: در مورد رويکرد انتقادي در
شعر، مهم نيست که شاعر زن است يا مرد؛ نبايد به خاطر دلسوزي در پي کش٠رازهاي
پشت متن شعر زنان بود. هر شعري که بتواند مخاطب را درگير کند و البته ارزش
درگير شدن را داشته باشد، Ùرقي نمي‌کند سروده‌ي ÙŠÚ© زن باشد يا ÙŠÚ© مرد.
اين شاعر با اعلام انزجار شديد از مقوله‌ي Ùمينيسم، ØªØµØ±ÙŠØ ÙƒØ±Ø¯: به عنوان ÙŠÚ©
شاعر Ú©Ù‡ مرد هم نيستم، بارها شده Ú©Ù‡ به Ùمينيست بودن متهم شده‌ام. اگر من از
روسري‌ام يا دامنم بگويم، Ùمينيست هستم؛ اما اگر ÙŠÚ© شاعر مرد از کراوات Ùˆ کت Ùˆ
شلوارش بنويسد، به چيزي متهم نمي‌شود. من اصولا انزجار شديدي از مقوله‌ي
Ùمينيسم دارم؛ چون Ùمينيسم معمولا Øاصل نگاه کساني است Ú©Ù‡ از سر بي‌دردي وارد
ارتباطات اجتماعي شده‌اند Ùˆ متأسÙانه اکثرا هم اهل شعر هستند Ùˆ همين‌ها هستند
Ú©Ù‡ شاعران مهم را روزبه‌روز اÙسرده‌تر Ùˆ گوشه‌گيرتر مي‌کنند.
او در ادامه‌ درباره‌ي Ù…Ùهوم «شعر زنانه» متذكر شد: به کار بردن عبارت «شعر
زنانه» را درست نمي‌دانم. شعري که تا امروز به عنوان «شعر زنانه» تعري٠شده
است، بيش‌تر دست‌پخت زناني بوده که دوست داشته‌اند شاعر باشند؛ نه شاعران زن.
عبارت «شاعر زن» معني عميق‌تري دارد؛ بنابرين نبايد با زني که دوست دارد خودش
را شاعر جا بزند، اشتباه شود. شاعر زن يعني شاعري که از چشم يک انسان به خودش و
> Ù…Øيطش نگاه مي‌کند؛ انساني Ú©Ù‡ مرد نيست Ùˆ زن است؛ يعني با روØيات زنانه.
شاعر مجموعه‌ي «پيانو» در ادامه ØªØµØ±ÙŠØ ÙƒØ±Ø¯: شاعر زن Ùقط از زنانگي‌اش Ùˆ مشکلات
زنانگي‌اش نمي‌گويد. شاعر زن در مقابل شاعر مرد قرار نمي‌گيرد. اصولا شاعري يک
امر ذاتي است. شايد بتوان با آموزش، کسي را شاعرتر کرد؛ اما نمي‌شود به زور
Øاشيه Ùˆ دوستي Ùˆ روابط، کسي را شاعر کرد. البته بگذريم از اين‌که بسياري از
مردان نيز هستند Ú©Ù‡ شاعر معرÙÙŠ شده‌اند؛ اما جز بردن آبروي زبان پيشينه‌دار
Ùارسي کاري از پيش نبرده‌اند؛ زيرا هميشه گروهي سياهي‌لشکر در هر جامعه‌اي وجود
دارند Ú©Ù‡ Ùقط در Øال دست Ùˆ پا زدن Ùˆ شهرت‌طلبي هستند؛ مثل کساني Ú©Ù‡ دوست دارند
مثلا در گزارشي Ú©Ù‡ از Ø³Ø·Ø Ø´Ù‡Ø± در تلويزيون پخش مي‌شود، جلو دوربين خودشان را جا
> بدهند؛ بسياري از شاعران هم در جامعه‌ي ادبي اين‌گونه‌اند. Øالا مي‌توانيد جاي
دوربين و گزارش، معادل‌هايش را بگذاريد. اين مشکل در بسياري از شاعران - چه زن
چه مرد - وجود دارد.
جعÙري آذرماني همچنين يادآور شد: اصولا تعداد شاعران مهم در هر دوره‌ي زماني
بسيار کم است. شاهدش هم آن‌چه از شعر معاصر و شاعران درگذشته‌ي همين دو، سه دهه
مي‌بينيم. بسياري از اين شاعران شعرهاي‌شان در زمان Øيات‌شان بسيار قابل توجه
جلوه مي‌کرده؛ اما بعد از درگذشت‌شان روزبه‌روز کم اهميت‌تر مي‌شود و برعکس اين
قضيه نيز وجود دارد. شاعراني که بعد از مرگ‌شان بيش‌تر مورد توجه قرار
مي‌گيرند، اما تعدادشان انگشت‌شمار است. اين عدم توجه هم به خاطر اين است که پر
و بال دادن به شاعران مهم، جايي براي خوانده شدن ديگران نمي‌گذارد. بگذريم از
کساني Ú©Ù‡ اقبال اين را داشته‌اند Ú©Ù‡ در طول Øيات Ùˆ بعد از آن، شناخته‌شده‌تر Ùˆ
خواندني‌تر از بقيه باشند
-------
مريم جعÙري آذرماني پنجم آذرماه سال 56 به دنيا آمده Ùˆ تØصيلاتش را تا مقطع
کارشناسي مترجمي زبان Ùرانسه دنبال كرده است. تا كنون مجموعه‌هاي‌ شعر «سمÙونيÙ
روايت٠قÙل‌شده»، بهار 85ØŒ نشر مينا Ùˆ «پيانو»، زمستان 85 (برگزيده‌ي سومين
دوره‌ي جايزه‌ي ادبي پروين اعتصامي سال 1387)ØŒ «هÙت»، پاييز 87 Ùˆ «زخمه»، پاييز
87، هر سه مجوعه‌ي آخر، نشر مجنون، از او منتشر شده است. همچنين انتشار نقد و
مقاله‌هايي درباره‌ي شعر Ùˆ نوشتن درباره‌ي غزل در مطبوعات از ديگر Øوزه‌هاي
نوشتن اين شاعر است.
....
..................................
پاسخ خانم آزاده دواچی به مريم جعÙري آذرماني
از آقای پویا عزیزی بابت ارسال این مطلب سپاسگذارم و باید تاس٠خودم را
نسبت به ایراد چنین سخنانی ابراز کنم ظاهرا تلاشهای Øکومتی برای ضربه زدن
به جنبشهای زنان Ùˆ ظهور نسل جدید شاعران زن وارد مرØله جدیدی شده است Ùˆ
آن هم مصاØبه های این چنینی برا ÛŒ مبارزه با هویت زنانه Ùˆ سرکوب آنها از
طریق خود شاعران زن Ù…ÛŒ باشد Ùمنیسم Ùˆ جنبش های ادبی در راستای آن مسئله
اثبات شده ای است Ú©Ù‡ با هیچ مبارزه ای خللی در این Øرکت نخواهد آمد من به
عنوان یکی از شاعران زن اعتراض خودم را به سخنان خانم آذرمانی اعلام می
دارم و ایشان را دعوت می کنم تا در نظر و عقایدشان در این باب نگاهی دیگر
اندازند Ùˆ یادشان نرود Ú©Ù‡ این نوع مصاØبه ها Ùˆ مطالب هم در راستای سرکوب
جنبشهای زنان Ùˆ Ø´Ú©Ù„ گرÙتن هویت مستقل آنان در جامعه زن ستیز Ùˆ مردسالاری
چون ایران است امیدوارم شاعران بیشتر از آنکه بخواهند در مورد جنبشی که
جهانی است و در سرتاسر دنیا به صورتی جهانی یکی از نظریه های مستقل ادبی،
اجتماعی Ùˆ سیاسی را Ø´Ú©Ù„ داده است مخالÙت کنند به Ùکر بارزتر کردن هویت
زنانه Ùˆ Ú©Ù…Ú© به Øرکتها Ùˆ جنبش های زنان در ادبیات Ùˆ هنر باشند
با اØترام
آزاده دواچی
.
.......
*پیرو برنامه های تلویزیونی جمهوری اسلامی مبنی بر (Ùمینیسم جنگ علیه خانواده)
Ù…ÛŒ بینیم Ú©Ù‡ شاعران شناسنامه دار Øکومتی نیز Ú©Ù… Ú©Ù… مجبور شده اند بر علیه
Ùمینیسم موضع بگیرند Ùˆ از این موضع هست متن زیر Ú©Ù‡ خانم مریم جعÙری آذرمانی
کلاسیک سرا در مصاØبه با ایسنا ایراد Ùرموده اند Ùˆ در آن اعلام انزجار شدید از
Ùمینیسم کرده اند . بنده در اولین Ùرصت جواب مناسبی به ایشان خواهم داد . از
دوستانی Ú©Ù‡ توهین ایشان به ساØت زن ØŒ شعر Ùˆ ادبیات Ùˆ انسانیت را بر نمی تابند
خواهش Ù…ÛŒ کنم Ú©Ù‡ در قبال این متن سکوت نکرده تااز ادامه یاÙتن این پروسه
جلوگیری شود.
با تشکر
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: Ùرهنگ Ùˆ ادب - ادبيات
.......
پیرو برنامه های تلویزیونی جمهوری اسلامی مبنی بر (Ùمینیسم جنگ علیه خانواده) Ù…ÛŒ بینیم Ú©Ù‡ شاعران شناسنامه دار Øکومتی نیز Ú©Ù… Ú©Ù… مجبور شده اند بر علیه Ùمینیسم موضع بگیرند Ùˆ از این موضع هست متن زیر Ú©Ù‡ خانم مریم جعÙری آذرمانی کلاسیک سرا در مصاØبه با ایسنا ایراد Ùرموده اند Ùˆ در آن اعلام انزجار شدید از Ùمینیسم کرده اند . بنده در اولین Ùرصت جواب مناسبی به ایشان خواهم داد . از دوستانی Ú©Ù‡ توهین ایشان به ساØت زن ØŒ شعر Ùˆ ادبیات Ùˆ انسانیت را بر نمی تابند خواهش Ù…ÛŒ کنم Ú©Ù‡ در قبال این متن سکوت نکرده تااز ادامه یاÙتن این پروسه جلوگیری شود.
پویا عزیزی
..................
جواب خانم الهام ملک پور:
این «نÙهمیدن درد» هم از اون چماق هایی ست Ú©Ù‡ بالای سر هر Ú©Ù‡ از او خوش
شان نیاید نگه می دارند . . نمونه ی چونین تهمتی را هر کدام از ما به
نوعی تجربه کرده ایم . . تهمتی Ú©Ù‡ به نظر Ù…ÛŒ رسد توسط خانم جعÙری این بار
مشخصن به سمت خانم عبادی Ùˆ دیگران نشانه رÙته است . .
«مگر براي جهاني شدن بايد از کوره‌هاي آدم‌سوزي جنگ جهاني Øر٠بزنيم؟»
Ú¯Ùتن این Øر٠ها شاید به خودی خود صر٠یک دیدگاه باشد ولی جمع شدن تمام
این ها کنار هم بوی بدی Ù…ÛŒ دهد . . . . شاید آقای اØمدی نژاد هم برای
جهانی شدن از همین ترÙند بهره برداری کرده است!!
«مگر مي‌شود زني استعدادي داشته باشد و کاملا سرکوب شود؟»
«چون Ùمينيسم معمولا Øاصل نگاه کساني است Ú©Ù‡ از سر بي‌دردي وارد
ارتباطات اجتماعي شده‌اند»
همه ÛŒ این تکه ها رو بذارید کنار هم به اضاÙÙ‡ ÛŒ این Ú©Ù‡ باید متذکر شد
خانم جعÙری به عنوان یکی از شاعرهای غزلی به نام غزل پست مدرن!! ورود
پیدا کردن و باقی قضایا . .
پروین عابدی نوشت