گرينويچ - چهارشنبه 15 مارس 2006


ابوالحسن نجوا
کارشناس موسيقی
علی تجويدی، 'چهره ماندگار' موسيقی ايرانی درگذشت


علی تجويدی ، استاد و آهنگساز و نوازنده نامی ويلن که چند سالی به دليل بيماری در منزل بستری بود، بامداد چهارشنبه 24 اسفند در سن ۸۶ سالگی در تهران درگذشت.

همسر آقای تجويدی علت مرگ وی را شدت و طولانی شدن بيماری عنوان کرده و گفته که قرار است روز شنبه 27 اسفند پيکر وی از مقابل تالار وحدت تشييع شود.

علی تجويدی از جمله چهره های ثابت برنامه پرطرفدار گلها بود که سالها برنامه اصلی موسيقی سنتی در راديو ايران به شمار می رفت و کشف و معرفی هنرمندانی چون حميرا، هايده و برخی از نوازندگان نامی موسيقی ايرانی از جمله دستاوردهای اوست.

او در آهنگسازی و تصنيف سرايی دستی چيره داشت و بسياری وی را همرديف ابوالحسن صبا و علی اکبر شيدا و عارف قزوينی ارزيابی کرده اند.

بر گرفته از بی بی سی نیوز
تصانيف و ترانه های علی تجويدی حاصل همکاری وی با شاعران و ترانه سرايانی چون رهی معيری، معينی کرمانشاهی، نواب صفا ، بيژن ترقی است که از جمله آنها می توان به ديدی که رسوا شد دلم، آتش کاروان، سفرکرده، مرا عاشق شيدا، می گذرم، آشفته حالی، صبرم عطا کن، آزاده و ياد کودکی اشاره کرد.

برخی از کارهای جاودانه علی تجويدی با خوانندگی دلکش صورت گرفته است.

او در سالهای اخير بسيار کم کارشده بود؛ کاری مشترک با علی اصغر شاه زيدی و نيز تصنيفی که با صدای محمدرضا شجريان به مناسبت آغاز به کار ارکستر ملی اجرا شد از جمله فعاليتهای اخيرش بود.

اخيراً نيز خبری متشر شده بود که چهار اثر از آخرين ساخته‌ های با کلام او شامل يک نگه کرد و گذشت، مراعاشقی شيدا، بی هم زبان و تو بودی برای ارکستر تنظيم شده و قرار است در قالب آلبوم و به خوانندگی عليرضا فريدون‌ پور منتشر شود.

علی تجويدی از جمله هنرمندانی بود که در سالهای ابتدايی پس از پيروزی انقلاب ايران، بنا به گفته خودش سازش را شکستند و دو دهه و نيم بعد در مراسمی از وی به عنوان چهره ماندگار موسيقی تجليل به عمل آوردند.

علی تجويدی پانزدهم آبان ۱۲۹۸ خورشيدی متولد شد و مقدمات موسيقی را نزد پدرش که از شاگردان کمال الملک، نقاش مشهور آن دوران بود و برادرش هادی تجويدی آموخت و در نوجوانی نواختن فلوت و نت موسيقی را نزد ظهيرالدينی آموخت.

چنانکه خود در جايی نقل کرده است: "از دوازده سالگی دستگاههای [موسيقی] ايرانی را می شناختم، مرحوم ابوالحسن صبا چون نزد پدرم نقاشی کار می کرد به منزل ما رفت و آمد داشت و از همان موقع با ايشان آشنا شدم، اولين سازی که آموختم تار بود ضمناً موقعی که در دبيرستان تحصيل می کردم به گروه پيشاهنگی وارد شدم و فلوت آموختم و با نت آشنايی پيدا کردم."

علی تجويدی در شانزده سالگی به درس حسين ياحقی استاد نامی کمانچه و ويلن رفت و پس از شش ماه نزد وی به آموختن ويلن مشغول شد و سپس به درس ابوالحسن صبا رفت و هشت سال نزد وی به فراگرفتن موسيقی و نوازندگی ويولن پرداخت.

آن چنان که علی تجويدی نقل می کند سه تار و ضرب را نيز نزد ابوالحسن صبا فراگرفت و در مدتی کوتاه به عنوان يکی از شاگردان مورد علاقه او شناخته شد.

او مدتی بعد به توصيه ابوالحسن صبا و برای پيشرفت در نوازندگی و تکنيکهای ويلون نوازی سه سال نزد يکی از استادان ويلن نواز خارجی آموزش می بيند و همزمان از سوی يکی از دوستانش با حاج آقا محمد ايرانی و رکن الدين خان مختاری و ساير موسيقيدانان ايرانی از جمله نورعلی خان برومند، طاهر زاده و اسماعيل قهرمانی آشنا می شود.

اين آشنايی، تجويدی جوان را درمسيری تازه می اندازد و اشتيافش را برای کار روی موسيقی ايرانی بيشتر می کند.

علی تجويدی دستگاههای کامل ايرانی و تصنيفهای علی اکبر شيدا را نزد اين گروه از موسيقيدانان و نوازندگان ايرانی می آموزد و به توصيه رکن الدين خان مختاری به آهنگسازی دست می يازد و برای آشنايی بيشتر با اين فن و همچنين ارکستراسيون (سازبندی) و هارمونی مدتی در کنسرواتوارهای موسيقی آموزش می بيند.

علی تجويدی مدتی نزد مليک آبراهيميان و بابگن تامبرازيان به آموختن موسيقی غربی پرداخت و پس از آن سالها به مطالعه در زمينه هارمونی، ارکستراسيون و آهنگسازی نزد هوشنگ استوار پرداخت و بسياری از ساخته هايش از قبيل آزاده ‌ام، پشيمانم، صبرم عطا کن و غيره را خود برای ارکستر بزرگ تنظيم و اجرا کرد.