تأثیر لوسین لوی – برول بر سوررئالیسم و به ویژه بر ژانر ادبی مدرنیسم نوشتۀ یدالله موقن
تأثیر نظریۀ ذهنیت ابتدایی لوسین لوی – برول بر سوررئالیسم و به ویژه بر ژانر ادبی مدرنیسم نوشتۀ یدالله موقن
Y.Moughen ,Levy-Bruhl's Influence on Surrealism and Avantguard Literature
کار نامۀ Ùرهنگی یدالله موقن
آثار در دست انتشار:
1-یدالله موقن : لوسین لوی-برول و مسئلۀ ذهنیتها در دست انتشار
2- لوسین لوی-برول :کار کرد های ذهنی در جوامع عقب مانده ترجمۀ یدالله موقن بالغ بر 600 صÙØÙ‡ در دست انتشار
3- یدالله موقن : ارنست کاسیرر : Ùیلسو٠Ùرهنگ (زیر چاپ)
4- ارنست کاسیرر: Ùرد وکیهان در ÙلسÙÙ‡ ÛŒ رنسانس (در مرØÙ„Û€ Øرو٠چینی)
5- ایزایا برلین : ویکو و هردر ( در دست ترجمه)
6- ارنست کاسیرر: جلد یکم ÙلسÙÙ‡ ÛŒ صورت هاي سمبليك : زبان ( در دست ترجمه)
7- ارنست کاسیرر: نسبیت اینشتاین یک بررسی شناخت شناسانه( در دست ترجمه)
منتشر شده ها:
8- ÙلسÙÙ‡ روشنگري، ارنست كاسيرر (چاپ اول Û±Û³Û·Û°ØŒ چاپ دوم Û±Û³Û¸Û²(
9- اسطورۀ دولت، ارنست كاسيرر( چاپ اول۱۳۷۸ ، چاپ دوم 1382)
11- زبان، انديشه Ùˆ Ùرهنگ، مجموعه مقالات تالي٠و ترجمۀ یدالله موقن) چاپ اول ۱۳۷۸، نایاب(
12- ÙلسÙÙ‡ ÛŒ صورت هاي سمبليك :اندیشه اسطوره ای ØŒ ارنست كاسيرر (چاپ او Ù„ ۱۳۷۹، چاپ دوم 1387 0
13- عقلانيت و آزادي، مقالات از ماكس وبر و دربارۀ او (چاپ اول۱۳۸۰،چاپ دوم1384)
یدالله موقن در سال 1327 در اصÙهان متولد شد Ùˆ دارای لیسانس در Ùیزیک از دانشگاه هال انگلستان Ùˆ Ùوق لیسانس در تاریخ علم Ùˆ ÙلسÙÛ€ علم از دانشگاه لیدز انگلستان است.
,در آثار لوی – برول بعضی از موضوعهای اساسی نوشته های قرن بیستم را ØŒ به طور عام، Ù…ÛŒ توان باز شناخت، Øتی موضوعهای نوشته هایی Ú©Ù‡ به پست مدرنیسم تعلق دارند.
در ذهنیت ابتدایی Ú©Ù‡ لوی – برول به توصی٠آن پرداخته است کشاکش میان ذهنیت٠منطقی با ذهنیت پیش – منطقی ØŒ ذهنیت عقلانی با ذهنیت عرÙانی، بØران در بازنمایی های جمعی، مسئلۀ سوژه Ùˆ ابژه ØŒ مسائل قدرت Ùˆ سنت Ùˆ ارتباطشان با بازنمایی های جمعی ØŒ ضمیر ناخود – آگاه Ùˆ مانند اینها Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ اند؛ Ùˆ به ویژه نقشی Ú©Ù‡ تخیل در ذهنیت ابتدایی دارد شاید برای ادبیات آوان گارد (avantguard) در دهۀ 1920 جذابیت بیشتری داشته است تا نظریۀ ذهنیت ابتدایی برای انسان شناسان همکار لوی – برول.
Y.Moughen, Levy-Bruhl's Influence on Surrealism and Avantguard Literature
در آثار لوی – برول بعضی از موضوعهای اساسی نوشته های قرن بیستم را ØŒ به طور عام، Ù…ÛŒ توان باز شناخت، Øتی موضوعهای نوشته هایی Ú©Ù‡ به پست مدرنیسم تعلق دارند.
در ذهنیت ابتدایی Ú©Ù‡ لوی – برول به توصی٠آن پرداخته است کشاکش میان ذهنیت٠منطقی با ذهنیت پیش – منطقی ØŒ ذهنیت عقلانی با ذهنیت عرÙانی، بØران در بازنمایی های جمعی، مسئلۀ سوژه Ùˆ ابژه ØŒ مسائل قدرت Ùˆ سنت Ùˆ ارتباطشان با بازنمایی های جمعی ØŒ ضمیر ناخود – آگاه Ùˆ مانند اینها Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ اند؛ Ùˆ به ویژه نقشی Ú©Ù‡ تخیل در ذهنیت ابتدایی دارد شاید برای ادبیات آوان گارد (avantguard) در دهۀ 1920 جذابیت بیشتری داشته است تا نظریۀ ذهنیت ابتدایی برای انسان شناسان همکار لوی – برول.
جیمز Ú©Ù„ÛŒÙورد Ú©Ù‡ تأثیر لوی – برول را بر نسلی از هنرمندان Ùˆ نویسندگان مدرنیسم مطالعه کرده است در این باره Ù…ÛŒ نویسد Ú©Ù‡ ذهنیت ابتدایی در میان آن موضوعهای پژوهشی بود Ú©Ù‡ برای "سوررئالیسم قوم شناختی" سوخت تهیه Ù…ÛŒ کرد Ø› اما نه مانند آگاهی سطØÛŒ نویسندگان قرن نوزدهمی از اقوام بیگانه، بلکه در اینجا واقعیت عمیقاً مورد چون Ùˆ چرا قرار Ù…ÛŒ گرÙت . مثلاً آندره برتون در رسالۀ خود با عنوان : دومین بیانیۀ سوررئالیسم (1930) با این نظریۀ لوی – برول هم رأی است Ú©Ù‡ ذهنیتی Ú©Ù‡ هنوز مقید به رعایت اصل امتناع تناقض نشده است اموری را Ú©Ù‡ مامتناقض با یکدیگر Ù…ÛŒ دانیم ØŒ متناقض تشخیص نمی دهد. برتون در این باره Ù…ÛŒ نویسد:
«دلایل Ù…ØÚ©Ù…ÛŒ در دست اند Ú©Ù‡ ما را متقاعد Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ در وضعیتی از ذهن، زندگی Ùˆ مرگ ØŒ امر واقعی Ùˆ امر خیالی ØŒ گذشته Ùˆ آینده ØŒ امر انتقال پذیر Ùˆ امر انتقال ناپذیر، بالا Ùˆ پایین ØŒ دیگر اموری با یکدیگر متناقض شناخته نمی شوند» .
رسالۀ مونرو با عنوان: شعر مدرن Ùˆ امر قدسی، بØØ« مشروØÛŒ دربارۀ سوررئالیسم در قالب نظریات لوی – برول دارد . آندره برتون از این مقاله در مصاØبۀ 1946 خود نام Ù…ÛŒ برد Ùˆ شباهت دیدگاه سوررئالیست را با ذهنیت ابتدایی تصدیق Ù…ÛŒ کند .
تأثیر لوی – برول بر تی . اس . الیوت5
الیوت در سال 1923 در مقاله ای که دربارۀ داستان اولیس جیمز جویس نگاشته است می گوید که َرویۀ او و جویس نسبت به علوم انسانی همگرا است؛ این همگرایی برای رسالت هنر در قرن بیستم پی آمدهای تاریخی مهمی دارد.
الیوت می نویسد:
«روانشناسی (آن چنان Ú©Ù‡ هست Ùˆ واکنش ما نسبت به آن خواه Ú©Ùمیک باشد خواه جّدی)
قوم شناسی Ùˆ کتاب جیمز Ùریزر : شاخۀ زرین آنچه را، Ùقط تا چند سال پیش ناممکن Ù…ÛŒ نمودند ØŒ ممکن ساخته اند. من جداً معتقدم Ú©Ù‡ این وضع، برای در دسترس قرار دادن جهان٠مدرن به هنر گامی به جلو است»6.
اگرچه در اینجا الیوت دÙین خود را به کتاب: شاخۀ زرین Ùریزر اعلام Ù…ÛŒ کند اما سمت گیری ذهنی او به سوی مکتب Ùرانسوی Ùˆ به ویژه معطو٠به آثار لوی – برول بود. او بخشی از نوشته های لوی – برول دربارۀ ذهنیت ابتدایی را در کریتریون (Criterion) چاپ کرد.
لوی – برول دقیقاً آن نوع ÙیلسوÙÛŒ بود Ú©Ù‡ دامنۀ مطالعاتش بسیار وسیع Ùˆ نظریاتش نو Ùˆ تکان دهنده بودند، از این رو مورد توجه الیوت قرار گرÙت. علاقۀ الیوت در آغاز به مباØØ« شناخت، عرÙان Ùˆ Ø´Ú©Ù„ گیریهای سمبلیک٠Ùرهنگهای٠غیرغربی بود. در Øالی Ú©Ù‡ آثاری مانند شاخۀ زرین Ùریزر به منزلۀ منابع دست اول دربارۀ اساطیر اقوام با ارزش بودند، اما قالب تئوریک برای Ùهم این منابع را لوی – برول ارائه Ù…ÛŒ داد نه Ùریزر.
تÙسیر لوی – برول از ذهنیت ابتدایی به الیوت Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کرد تا اندیشۀ خود را دربارۀ Ùرایند Ø¢Ùرینش شعر Ùˆ نیز دربارۀ Ùرهنگ٠معاصر سامان ببخشد. الیوت خودمیان «گردآوری Ùˆ انباشت منابع» از سوی Ùریزر Ùˆ «ساختن این منابع به Ø´Ú©Ù„ یک کاخ» از سوی متÙکران خلاقی چون دورکم Ùˆ لوی – برول تمایز قائل Ù…ÛŒ شود. (Rev. of Growth , 489)
الیوت آثار لوی – برول را در سال 1913 خواند یعنی هنگامی Ú©Ù‡ در سمینار جوزیا رویس (Josiah Royce’s Seminar) در دانشگاه هاروارد دانشجو بود. او در آنجا مقاله ای نوشت با عنوان: «تÙسیر مناسک ابتدایی» Ú©Ù‡ در آن ØŒ نظریات لوی – برول ØŒ دورکم، Ùریزر Ùˆ جین هاریسون را با یکدیگر مقابله Ùˆ مقایسه کرد. دراین مقاله دلمشغولی الیوت به منشاهای مناسک ابتدایی Ùˆ قصور نظریۀ انسان شناختی در یاÙتن این منشاها است.
او به پیروی از لوی – برول مکتب انسان شناسی انگلیسی را مورد انتقاد قرار می دهد که به «یکسانی ذهن» اعتقاد دارد؛ ذهنی که بر پایۀ منطق مدرن کار می کند و برای همۀ انسانها در همۀ زمانها و مکانها یکی است .
الیوت Ù…ÛŒ گوید: «هر نظریه ای Ú©Ù‡ تکوین اندیشۀ دینی را بر اثر عمل استدلال منطقی بداند » نابسنده است. در دومین مقاله ای Ú©Ù‡ الیوت در ترم بهار سال 1914 ارائه داد، قانون آمیختگی را ØŒ Ú©Ù‡ لوی – برول برای تÙسیر کارکردهای ذهنیت ابتدایی عرضه کرده بود، به منزلۀ زمینه ای ÙˆØدت بخش برای درکÙ« ÙهمÙ» انسان معرÙÛŒ کرد Ùˆ اÙزود Ú©Ù‡ Ùهم انسان Ùقط در مراØÙ„ اخیر است Ú©Ù‡ با «ساختارهای صوری» مانند علت Ùˆ معلول Ùˆ تصمیم Ùˆ اراده از« قانون آمیختگی» عدول کرده ا ست. الیوت تأکید Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ میان ذهنیت ابتدایی با برداشتهایی Ú©Ù‡ از زندگی معاصر ] در ادبیات آوان گارد[ وجود دارند تÙاوتی اساسی موجود نیست. الیوت Øتی در همین دورۀ دانشجویی خود درگیر برنامۀ مدرنیسم است؛ یعنی جستجوی منشایی اسطوره ای Ú©Ù‡ آن را به منزلۀ عنصر سرکوب شدۀ آگاهی مدرن قلمداد کند، Ùˆ نیز تصدیق این موضوع Ú©Ù‡ اØیای این منشأ کار دشواری است.
الیوت در سال 1916 در نقدی طولانی Ú©Ù‡ بر کتاب: کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده نوشت مستقیماً با لوی – برول روبرو شد . الیوت در این نقد، بیشتر به اعضای قبیلۀ بورورو علاقه نشان Ù…ÛŒ دهد. توتم این قبیله طوطی است. اعضای قبیلۀ بورورو نه تنها طوطی را به منزلۀ نیای٠اسطوره ای خود پذیرÙته اند Ùˆ هر عضو قبیله، خود را طوطی Ù…ÛŒ داند بلکه هر عضو قبیلۀ بورورو Øالت ذهنی یی دارد Ú©Ù‡ او را قادر Ù…ÛŒ سازد Ú©Ù‡ بپنداردکه طوطی است Ùˆ در عین Øال معتقد باشد Ú©Ù‡ انسان است. به نظر الیوت، ذهن غربی این توانایی را Ú©Ù‡ متعلق به ذهنیت پیش – منطقی است از دست داده یا آن را سرکوب کرده است. الیوت Ù…ÛŒ نویسد:
«به سخن دیگر، ذهنیت عرÙانی، گرچه در Ø³Ø·Ø Ù¾Ø§ÛŒÛŒÙ† تری است تا ]ذهنیت منطقی، با این وصÙ[ نقش عظیم تری در زندگی روزانۀ انسان ÙˆØØ´ÛŒ دارد تا در زندگی انسان متمدن.
مسیو لوی – برول به ØÙ‚ بر جنبه ای از ذهنیت ابتدایی تاکید Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ انسان شناسان نسل گذشته ØŒ مانند Ùریزر ØŒ نادیده گرÙته بودند، لوی – برول نظریه ای ارائه Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ وجوه مشترکی با تØلیلهای اسطوره شناسی یی دارد Ú©Ù‡ جدیداً پیروان Ùروید ارائه داده اند » .(Rev. of Group Theories ,116)
شاید منظور الیوت از پیروان Ùروید ØŒ کارل گوستاو یونگ باشد Ú©Ù‡ ترجمۀ انگلیسی اثر او در این خصوص با عنوان: روانشناسی ضمیر ناخودآگاه در همان سال، یعنی 1916ØŒ به چاپ رسیده بود. در پس زمینۀ بØØ« یونگ، اثر خود Ùروید به نام: توتم Ùˆ تابو (1913) قرار دارد Ú©Ù‡ در آنجا Ùروید Ù…ÛŒ کوشد تا میان انسان شناسی Ùˆ روانکاوی پلی بزند Ùˆ نشان دهد Ú©Ù‡ بقایای ذهنیت «وØشی» را Ù…ÛŒ توان در بعضی بیماریهای عصبی (نوروتیک) مشاهده کرد. باری، آثار لوی – برول برای الیوت انگیزه ای Ù…ÛŒ شوند تا میان ذهنیت٠«عرÙانیÙ» انسان ابتدایی با ضمیر ناخودآگاه انسان مدرن شباهتی ببیند، Ùˆ این دو در نوشته های الیوت نقش برجسته ای ایÙا Ù…ÛŒ کنند. تØلیل های او از Ùرایند خلاق، تأکید را بر نقش اساسی ضمیر ناخودآگاه در Ø¢Ùرینش زبان٠شعری Ù…ÛŒ گذارد در Øالی Ú©Ù‡ نقد او از Ùرهنگ معاصر بر آگاهی عرÙانی٠انسان ابتدایی به منزلۀ عنصری اساسی در نظم اجتماعی تأکید Ù…ÛŒ کند.
الیوت در اثر خود: سرزمین هرز، مناسک ابتدایی را نه به منزلۀ Ùرار از نظم Ùˆ معنا بلکه به منزلۀ منشا آن دو ارائه Ù…ÛŒ دهد. انتظام پیشین مراسم باروری Ùˆ کشت Ùˆ زرع را Ù…ÛŒ توان اØیا کرد به این شرط Ú©Ù‡ آنها رااز روی نظم Ùˆ ترتیب٠پیشین اشعار بازسازی کنند ؛آن چنان Ú©Ù‡ این بازسازی بتواند بر بیهودگی Ùˆ هرج Ùˆ مرج کامل تاریخ معاصر، معنایی را تØمیل کند. مهم نیست Ú©Ù‡ این معنا، معنایی منÙÛŒ باشد، زیرا Ú©Ù‡ بینش Øاکم بر شاعر دقیقاً بینش بی نظمی است، قدرت نجات بخشی اسطوره خارج از Ù…Øدودۀ تاریخ همچنان دست نخورده بر جای مانده ا ست؛ اما در عین Øال اسطوره های آدونیس، آتیس Ùˆ اوسیریس -Ú©Ù‡ در شاخۀ زرین Ùریزر آمده اند- موجب پیوستن اروپا با شرق Ù…ÛŒ شوند. الیوت در جای دیگری دÙین خود را به لوی – برول بیان Ù…ÛŒ کند Ùˆ موضوع را این طور خلاصه Ù…ÛŒ کند: «ذهنیت پیش – منطقی در انسان متمدن نیز تداوم دارد، اما این ذهنیت Ùقط در شاعر یا از طریق او در دسترس قرار Ù…ÛŒ گیرد» (The Use of Poetry and the Use of Criticism(1933) ,148)
بنابراین از نظر الیوت منشأ شعر همزمان در دورۀ پیش – تاریخی Ùˆ در Ùرهنگ ابتدایی Ùˆ در آگاهی ابتدایی، Ú©Ù‡ آن را با تصورات ضمیر ناخودآگاه انسان معاصر یکی Ù…ÛŒ داند، قرار دارد.
جوامع ابتدایی مدل خامی هستند Ú©Ù‡ الیوت بینش او تو پیایی خود را بر پایۀ آنها بنا Ù…ÛŒ نهد.او در اثر خود: ایدۀ جامعه ای مسیØÛŒ (1940) ادعا Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ در «زندگی انسان ÙˆØØ´ÛŒ (...) عمل اجتماعی – دینی – هنری درهم ادغام اند Ùˆ ما باید با این عمل مدغم در Ø³Ø·Ø Ø¹Ø§Ù„ÛŒ تری رقابت کنیم» , 49) (Christianity. علاوه بر این Ú©Ù‡ انسان ÙˆØØ´ÛŒ ارتباط Ù…Øکمش را با طبیعت Ùˆ Ùوق طبیعت Øس Ù…ÛŒ کند، الیوت در زندگی انسان ابتدایی آن چیزی را Ù…ÛŒ ستاید Ú©Ù‡ او ساختار ارگانیک خالص Ùˆ مدغم جوامع ابتدایی Ù…ÛŒ نامد. Ù¾ÛŒ آمدهای ایده آلی کردن جوامع ابتدایی در اثر او با عنوان :" در Ù¾ÛŒ خدایان بیگانه "Ú©Ù‡ براساس درس Ú¯Ùتارهای او در دانشگاه ویرجینیا در سال 1933 نوشته شده مشهود است. در این اثر، ایده¬آل الیوت از یک جامعۀ سنتی این است Ú©Ù‡ بر پایۀ ÙˆØدت ارگانیک Ø´Ú©Ù„ گرÙته باشد Ùˆ به Ø´Ú©Ù„ خالص خویشاوندی٠خونی باشد ونیز در مکانی واØد ریشه داشته باشد Ùˆ اعضای آن به تابوهای مشترکی اعتقاد داشته باشند.
تأثیر لوی – برول بر جیمز جویس
نظریات لوی – برول ØŒ جویس را، نیز مانند الیوت ØŒ مجذوب خود Ù…ÛŒ کنند؛ به ویژه «آگاهی ابتدایی»، به منزلۀ قلمروی مهم Ú©Ù‡ در آن اسطوره با تاریخ، رؤیا با واقعیت، آگاهی با ناآگاهی، زمان Øال با زمان گذشته، به آن شیوه هایی در هم Ù…ÛŒ آمیزند Ú©Ù‡ آن شیوه ها از نظر عصر خردگرا Ùˆ ماتریالیست ما مردود شناخته Ù…ÛŒ شوند.
در کتاب اولیس Ùˆ به ویژه در کتاب: شب زنده داری Ùینگانها، شاهد ناپدیدشدن علیت هستیم ØŒ سوژه با ابژه در هم Ù…ÛŒ آمیزند ØŒ یک موجود همزمان در جاهای مختل٠Øضور دارد ØŒ زمان به مکان وابسته نیست ØŒ بازنمایی های اسطوره ای وجود دارند Ú©Ù‡ هیچ ما به ازایی در واقعیت عینی ندارند. در کتاب اولیس نمایندۀ اصلی انسان شناسی مردی انگلیسی به نام هین (Haine) است. برنامۀ معرÙÛŒ هین، نخستین برنامه از یک رشته پارودی parody))کردن های دانش قوم شناختی است Ú©Ù‡ در سراسر متن اولیس پراکنده اند.
لوی – برول در شب زنده داری Ùینگانها
در دیداری Ú©Ù‡ جویس در سال 1936 از کپنهاگ داشت در آنجا با لوی – برول ملاقات کرد Ùˆ جویس Ù¾ÛŒ برد Ú©Ù‡ لوی – برول اولیس او را تØسین Ù…ÛŒ کند.
در این دیدار لوی – برول نیز دو کتاب از آثار خود را به جویس هدیه Ù…ÛŒ کند. جویس لوی – برول را شخصیتی بسیار مهم Ù…ÛŒ دانست Ùˆ سه سال بعد مقاله ای برای او دربارۀ شب زنده داری Ùینگانها Ùرستاد Ú©Ù‡ لوی – برول آن را در نوول روو Ùرانسه (Novelle revue francaise) به چاپ رساند.
لوی – برول برای علاقۀ خود به شب زنده داری Ùینگانها دلیل داشت؛ زیرا جویس در آن کتاب در قالب شخصیتهای مختل٠او را آورده بود. Øتی نام لوی – برول به صورت پروÙسور , Loewy – Brueller Levi-Brullo یا پروÙسور Llewellys ap Bryllars در شب زنده داری Ùینگانها به کرات آمده است؛ مثلاً در صÙØات 150 سطر 27 ØŒ Ùˆ 151 از سطر 17 تا 36) . لوی – برول در قالب شخصیتهای چون لوئیس (Wyndham Lewis) Ùˆ هین در صÙØات آغازین اولیس نیز عرضه شده است.
در Øالی Ú©Ù‡ الیوت تاریخ را اسطوره ای Ù…ÛŒ کند، جویس به نظر Ù…ÛŒ رسد Ú©Ù‡ اسطوره را تاریخی Ù…ÛŒ کند؛ Ùˆ سرانجام هر دوی آنها را در مادیت رادیکال٠زبان از میان Ù…ÛŒ برد. شیوه های اسطوره ای Ùˆ تاریخی٠بازنمایی ها، عناصری Ù…ÛŒ شوند در متنی Ú©Ù‡ ترکیبات بیشماری دارد Ú©Ù‡ تمایز میان بازنمایی را با موضوعی Ú©Ù‡ بازنمایی Ù…ÛŒ شود Ù…ØÙˆ Ù…ÛŒ کند. برای الیوت این تمایز باقی Ù…ÛŒ ماند یعنی Ù…Øدودیت زبان، بازنمایی را متمایز از موضوع شناخت٠عرÙانی Ùˆ ایمان Ù…ÛŒ کند،و در مرØله ای از سیر روØØŒ زبان را باید مردود دانست Ùˆ رها کرد، اما جویس این Ù…Øدودیت را نمی پذیرد Ùˆ جهان٠زبانش را Ùراسوی هر مرزی Ú©Ù‡ تاکنون تعری٠شده است گسترش Ù…ÛŒ دهد.7
البته یاد آوری این موضوع ضروری است Ú©Ù‡ گرچه از آثار لوی-برول Ù…ÛŒ توان به نسبیت منطقی Ùˆ Ùرهنگی رسید؛ ولی او خود مطلق گرا بود نه نسبی گرا. معیار او برای سنجش شیوه های اندیشه ØŒ علم وعقلانیت غربی بود.
1- James Clifford , The Predicament of Culture : Twentieth – Century Ethnography , Literature and Art. Cambridge : Harvard UP , 1988 , P. 120.
2- Andre Breton , Second manifeste du Surrealisme, Paris , Gallimard , 1973 , PP. 65 – 150.,
3- Jules Monnerot , La poesie modrene et le sacre, Paris , Gallimard , 1945 , PP. 97 – 120.
4- Andre Breton , Entertiens 1913 – 1952 , Paris , Gallimard , 1969 , PP. 244 – 45.
5-برای آگاهی از نظرات الیوت Ùˆ به طور Ú©Ù„ÛŒ ژانر ادبی مدرنیسم بنگرید به این مقالۀ از نویسنده : «لوکاچ ومدرنیسم» در کتاب :زبان ØŒ اندیشه Ùˆ Ùرهنگ ( تهران ،انتشارات هرمس ،چاپ اول1378) صÙØات 78-67.
6-Eliot,Selected Prose ,P.178.
7 - نگارنده تأثیر لوی – برول بر الیوت Ùˆ جویس را از طریق مطالعۀ مقالۀ زیر دریاÙت:
David Spurr , Myths of Anthropology : Eliot , Joyce , Levy – Bruhl , in : Modern Language Associaition , (PMLA) , vol. 109 , No. 2 (Mar , 1994) , PP. 266 – 280.
خوانندۀ علاقمند Ù…ÛŒ تواند برای آگاهی از جزییات بیشتر Ùˆ اسناد مربوطه به مقالۀ Ùوق رجوع کند.در اینجا لازم Ù…ÛŒ دانم از آقای رامین وصلی Ú©Ù‡ این مقاله را برایم ارسال کردند سپاسگزاری کنم.
Y.Moughen ,Levy-Bruhl's Influence on Surrealism and Avantguard Literature
کار نامۀ Ùرهنگی یدالله موقن
آثار در دست انتشار:
1-یدالله موقن : لوسین لوی-برول و مسئلۀ ذهنیتها در دست انتشار
2- لوسین لوی-برول :کار کرد های ذهنی در جوامع عقب مانده ترجمۀ یدالله موقن بالغ بر 600 صÙØÙ‡ در دست انتشار
3- یدالله موقن : ارنست کاسیرر : Ùیلسو٠Ùرهنگ (زیر چاپ)
4- ارنست کاسیرر: Ùرد وکیهان در ÙلسÙÙ‡ ÛŒ رنسانس (در مرØÙ„Û€ Øرو٠چینی)
5- ایزایا برلین : ویکو و هردر ( در دست ترجمه)
6- ارنست کاسیرر: جلد یکم ÙلسÙÙ‡ ÛŒ صورت هاي سمبليك : زبان ( در دست ترجمه)
7- ارنست کاسیرر: نسبیت اینشتاین یک بررسی شناخت شناسانه( در دست ترجمه)
منتشر شده ها:
8- ÙلسÙÙ‡ روشنگري، ارنست كاسيرر (چاپ اول Û±Û³Û·Û°ØŒ چاپ دوم Û±Û³Û¸Û²(
9- اسطورۀ دولت، ارنست كاسيرر( چاپ اول۱۳۷۸ ، چاپ دوم 1382)
11- زبان، انديشه Ùˆ Ùرهنگ، مجموعه مقالات تالي٠و ترجمۀ یدالله موقن) چاپ اول ۱۳۷۸، نایاب(
12- ÙلسÙÙ‡ ÛŒ صورت هاي سمبليك :اندیشه اسطوره ای ØŒ ارنست كاسيرر (چاپ او Ù„ ۱۳۷۹، چاپ دوم 1387 0
13- عقلانيت و آزادي، مقالات از ماكس وبر و دربارۀ او (چاپ اول۱۳۸۰،چاپ دوم1384)
یدالله موقن در سال 1327 در اصÙهان متولد شد Ùˆ دارای لیسانس در Ùیزیک از دانشگاه هال انگلستان Ùˆ Ùوق لیسانس در تاریخ علم Ùˆ ÙلسÙÛ€ علم از دانشگاه لیدز انگلستان است.
,در آثار لوی – برول بعضی از موضوعهای اساسی نوشته های قرن بیستم را ØŒ به طور عام، Ù…ÛŒ توان باز شناخت، Øتی موضوعهای نوشته هایی Ú©Ù‡ به پست مدرنیسم تعلق دارند.
در ذهنیت ابتدایی Ú©Ù‡ لوی – برول به توصی٠آن پرداخته است کشاکش میان ذهنیت٠منطقی با ذهنیت پیش – منطقی ØŒ ذهنیت عقلانی با ذهنیت عرÙانی، بØران در بازنمایی های جمعی، مسئلۀ سوژه Ùˆ ابژه ØŒ مسائل قدرت Ùˆ سنت Ùˆ ارتباطشان با بازنمایی های جمعی ØŒ ضمیر ناخود – آگاه Ùˆ مانند اینها Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ اند؛ Ùˆ به ویژه نقشی Ú©Ù‡ تخیل در ذهنیت ابتدایی دارد شاید برای ادبیات آوان گارد (avantguard) در دهۀ 1920 جذابیت بیشتری داشته است تا نظریۀ ذهنیت ابتدایی برای انسان شناسان همکار لوی – برول.
Y.Moughen, Levy-Bruhl's Influence on Surrealism and Avantguard Literature
در آثار لوی – برول بعضی از موضوعهای اساسی نوشته های قرن بیستم را ØŒ به طور عام، Ù…ÛŒ توان باز شناخت، Øتی موضوعهای نوشته هایی Ú©Ù‡ به پست مدرنیسم تعلق دارند.
در ذهنیت ابتدایی Ú©Ù‡ لوی – برول به توصی٠آن پرداخته است کشاکش میان ذهنیت٠منطقی با ذهنیت پیش – منطقی ØŒ ذهنیت عقلانی با ذهنیت عرÙانی، بØران در بازنمایی های جمعی، مسئلۀ سوژه Ùˆ ابژه ØŒ مسائل قدرت Ùˆ سنت Ùˆ ارتباطشان با بازنمایی های جمعی ØŒ ضمیر ناخود – آگاه Ùˆ مانند اینها Ù…Ø·Ø±Ø Ø´Ø¯Ù‡ اند؛ Ùˆ به ویژه نقشی Ú©Ù‡ تخیل در ذهنیت ابتدایی دارد شاید برای ادبیات آوان گارد (avantguard) در دهۀ 1920 جذابیت بیشتری داشته است تا نظریۀ ذهنیت ابتدایی برای انسان شناسان همکار لوی – برول.
جیمز Ú©Ù„ÛŒÙورد Ú©Ù‡ تأثیر لوی – برول را بر نسلی از هنرمندان Ùˆ نویسندگان مدرنیسم مطالعه کرده است در این باره Ù…ÛŒ نویسد Ú©Ù‡ ذهنیت ابتدایی در میان آن موضوعهای پژوهشی بود Ú©Ù‡ برای "سوررئالیسم قوم شناختی" سوخت تهیه Ù…ÛŒ کرد Ø› اما نه مانند آگاهی سطØÛŒ نویسندگان قرن نوزدهمی از اقوام بیگانه، بلکه در اینجا واقعیت عمیقاً مورد چون Ùˆ چرا قرار Ù…ÛŒ گرÙت . مثلاً آندره برتون در رسالۀ خود با عنوان : دومین بیانیۀ سوررئالیسم (1930) با این نظریۀ لوی – برول هم رأی است Ú©Ù‡ ذهنیتی Ú©Ù‡ هنوز مقید به رعایت اصل امتناع تناقض نشده است اموری را Ú©Ù‡ مامتناقض با یکدیگر Ù…ÛŒ دانیم ØŒ متناقض تشخیص نمی دهد. برتون در این باره Ù…ÛŒ نویسد:
«دلایل Ù…ØÚ©Ù…ÛŒ در دست اند Ú©Ù‡ ما را متقاعد Ù…ÛŒ کنند Ú©Ù‡ در وضعیتی از ذهن، زندگی Ùˆ مرگ ØŒ امر واقعی Ùˆ امر خیالی ØŒ گذشته Ùˆ آینده ØŒ امر انتقال پذیر Ùˆ امر انتقال ناپذیر، بالا Ùˆ پایین ØŒ دیگر اموری با یکدیگر متناقض شناخته نمی شوند» .
رسالۀ مونرو با عنوان: شعر مدرن Ùˆ امر قدسی، بØØ« مشروØÛŒ دربارۀ سوررئالیسم در قالب نظریات لوی – برول دارد . آندره برتون از این مقاله در مصاØبۀ 1946 خود نام Ù…ÛŒ برد Ùˆ شباهت دیدگاه سوررئالیست را با ذهنیت ابتدایی تصدیق Ù…ÛŒ کند .
تأثیر لوی – برول بر تی . اس . الیوت5
الیوت در سال 1923 در مقاله ای که دربارۀ داستان اولیس جیمز جویس نگاشته است می گوید که َرویۀ او و جویس نسبت به علوم انسانی همگرا است؛ این همگرایی برای رسالت هنر در قرن بیستم پی آمدهای تاریخی مهمی دارد.
الیوت می نویسد:
«روانشناسی (آن چنان Ú©Ù‡ هست Ùˆ واکنش ما نسبت به آن خواه Ú©Ùمیک باشد خواه جّدی)
قوم شناسی Ùˆ کتاب جیمز Ùریزر : شاخۀ زرین آنچه را، Ùقط تا چند سال پیش ناممکن Ù…ÛŒ نمودند ØŒ ممکن ساخته اند. من جداً معتقدم Ú©Ù‡ این وضع، برای در دسترس قرار دادن جهان٠مدرن به هنر گامی به جلو است»6.
اگرچه در اینجا الیوت دÙین خود را به کتاب: شاخۀ زرین Ùریزر اعلام Ù…ÛŒ کند اما سمت گیری ذهنی او به سوی مکتب Ùرانسوی Ùˆ به ویژه معطو٠به آثار لوی – برول بود. او بخشی از نوشته های لوی – برول دربارۀ ذهنیت ابتدایی را در کریتریون (Criterion) چاپ کرد.
لوی – برول دقیقاً آن نوع ÙیلسوÙÛŒ بود Ú©Ù‡ دامنۀ مطالعاتش بسیار وسیع Ùˆ نظریاتش نو Ùˆ تکان دهنده بودند، از این رو مورد توجه الیوت قرار گرÙت. علاقۀ الیوت در آغاز به مباØØ« شناخت، عرÙان Ùˆ Ø´Ú©Ù„ گیریهای سمبلیک٠Ùرهنگهای٠غیرغربی بود. در Øالی Ú©Ù‡ آثاری مانند شاخۀ زرین Ùریزر به منزلۀ منابع دست اول دربارۀ اساطیر اقوام با ارزش بودند، اما قالب تئوریک برای Ùهم این منابع را لوی – برول ارائه Ù…ÛŒ داد نه Ùریزر.
تÙسیر لوی – برول از ذهنیت ابتدایی به الیوت Ú©Ù…Ú© Ù…ÛŒ کرد تا اندیشۀ خود را دربارۀ Ùرایند Ø¢Ùرینش شعر Ùˆ نیز دربارۀ Ùرهنگ٠معاصر سامان ببخشد. الیوت خودمیان «گردآوری Ùˆ انباشت منابع» از سوی Ùریزر Ùˆ «ساختن این منابع به Ø´Ú©Ù„ یک کاخ» از سوی متÙکران خلاقی چون دورکم Ùˆ لوی – برول تمایز قائل Ù…ÛŒ شود. (Rev. of Growth , 489)
الیوت آثار لوی – برول را در سال 1913 خواند یعنی هنگامی Ú©Ù‡ در سمینار جوزیا رویس (Josiah Royce’s Seminar) در دانشگاه هاروارد دانشجو بود. او در آنجا مقاله ای نوشت با عنوان: «تÙسیر مناسک ابتدایی» Ú©Ù‡ در آن ØŒ نظریات لوی – برول ØŒ دورکم، Ùریزر Ùˆ جین هاریسون را با یکدیگر مقابله Ùˆ مقایسه کرد. دراین مقاله دلمشغولی الیوت به منشاهای مناسک ابتدایی Ùˆ قصور نظریۀ انسان شناختی در یاÙتن این منشاها است.
او به پیروی از لوی – برول مکتب انسان شناسی انگلیسی را مورد انتقاد قرار می دهد که به «یکسانی ذهن» اعتقاد دارد؛ ذهنی که بر پایۀ منطق مدرن کار می کند و برای همۀ انسانها در همۀ زمانها و مکانها یکی است .
الیوت Ù…ÛŒ گوید: «هر نظریه ای Ú©Ù‡ تکوین اندیشۀ دینی را بر اثر عمل استدلال منطقی بداند » نابسنده است. در دومین مقاله ای Ú©Ù‡ الیوت در ترم بهار سال 1914 ارائه داد، قانون آمیختگی را ØŒ Ú©Ù‡ لوی – برول برای تÙسیر کارکردهای ذهنیت ابتدایی عرضه کرده بود، به منزلۀ زمینه ای ÙˆØدت بخش برای درکÙ« ÙهمÙ» انسان معرÙÛŒ کرد Ùˆ اÙزود Ú©Ù‡ Ùهم انسان Ùقط در مراØÙ„ اخیر است Ú©Ù‡ با «ساختارهای صوری» مانند علت Ùˆ معلول Ùˆ تصمیم Ùˆ اراده از« قانون آمیختگی» عدول کرده ا ست. الیوت تأکید Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ میان ذهنیت ابتدایی با برداشتهایی Ú©Ù‡ از زندگی معاصر ] در ادبیات آوان گارد[ وجود دارند تÙاوتی اساسی موجود نیست. الیوت Øتی در همین دورۀ دانشجویی خود درگیر برنامۀ مدرنیسم است؛ یعنی جستجوی منشایی اسطوره ای Ú©Ù‡ آن را به منزلۀ عنصر سرکوب شدۀ آگاهی مدرن قلمداد کند، Ùˆ نیز تصدیق این موضوع Ú©Ù‡ اØیای این منشأ کار دشواری است.
الیوت در سال 1916 در نقدی طولانی Ú©Ù‡ بر کتاب: کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده نوشت مستقیماً با لوی – برول روبرو شد . الیوت در این نقد، بیشتر به اعضای قبیلۀ بورورو علاقه نشان Ù…ÛŒ دهد. توتم این قبیله طوطی است. اعضای قبیلۀ بورورو نه تنها طوطی را به منزلۀ نیای٠اسطوره ای خود پذیرÙته اند Ùˆ هر عضو قبیله، خود را طوطی Ù…ÛŒ داند بلکه هر عضو قبیلۀ بورورو Øالت ذهنی یی دارد Ú©Ù‡ او را قادر Ù…ÛŒ سازد Ú©Ù‡ بپنداردکه طوطی است Ùˆ در عین Øال معتقد باشد Ú©Ù‡ انسان است. به نظر الیوت، ذهن غربی این توانایی را Ú©Ù‡ متعلق به ذهنیت پیش – منطقی است از دست داده یا آن را سرکوب کرده است. الیوت Ù…ÛŒ نویسد:
«به سخن دیگر، ذهنیت عرÙانی، گرچه در Ø³Ø·Ø Ù¾Ø§ÛŒÛŒÙ† تری است تا ]ذهنیت منطقی، با این وصÙ[ نقش عظیم تری در زندگی روزانۀ انسان ÙˆØØ´ÛŒ دارد تا در زندگی انسان متمدن.
مسیو لوی – برول به ØÙ‚ بر جنبه ای از ذهنیت ابتدایی تاکید Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ انسان شناسان نسل گذشته ØŒ مانند Ùریزر ØŒ نادیده گرÙته بودند، لوی – برول نظریه ای ارائه Ù…ÛŒ دهد Ú©Ù‡ وجوه مشترکی با تØلیلهای اسطوره شناسی یی دارد Ú©Ù‡ جدیداً پیروان Ùروید ارائه داده اند » .(Rev. of Group Theories ,116)
شاید منظور الیوت از پیروان Ùروید ØŒ کارل گوستاو یونگ باشد Ú©Ù‡ ترجمۀ انگلیسی اثر او در این خصوص با عنوان: روانشناسی ضمیر ناخودآگاه در همان سال، یعنی 1916ØŒ به چاپ رسیده بود. در پس زمینۀ بØØ« یونگ، اثر خود Ùروید به نام: توتم Ùˆ تابو (1913) قرار دارد Ú©Ù‡ در آنجا Ùروید Ù…ÛŒ کوشد تا میان انسان شناسی Ùˆ روانکاوی پلی بزند Ùˆ نشان دهد Ú©Ù‡ بقایای ذهنیت «وØشی» را Ù…ÛŒ توان در بعضی بیماریهای عصبی (نوروتیک) مشاهده کرد. باری، آثار لوی – برول برای الیوت انگیزه ای Ù…ÛŒ شوند تا میان ذهنیت٠«عرÙانیÙ» انسان ابتدایی با ضمیر ناخودآگاه انسان مدرن شباهتی ببیند، Ùˆ این دو در نوشته های الیوت نقش برجسته ای ایÙا Ù…ÛŒ کنند. تØلیل های او از Ùرایند خلاق، تأکید را بر نقش اساسی ضمیر ناخودآگاه در Ø¢Ùرینش زبان٠شعری Ù…ÛŒ گذارد در Øالی Ú©Ù‡ نقد او از Ùرهنگ معاصر بر آگاهی عرÙانی٠انسان ابتدایی به منزلۀ عنصری اساسی در نظم اجتماعی تأکید Ù…ÛŒ کند.
الیوت در اثر خود: سرزمین هرز، مناسک ابتدایی را نه به منزلۀ Ùرار از نظم Ùˆ معنا بلکه به منزلۀ منشا آن دو ارائه Ù…ÛŒ دهد. انتظام پیشین مراسم باروری Ùˆ کشت Ùˆ زرع را Ù…ÛŒ توان اØیا کرد به این شرط Ú©Ù‡ آنها رااز روی نظم Ùˆ ترتیب٠پیشین اشعار بازسازی کنند ؛آن چنان Ú©Ù‡ این بازسازی بتواند بر بیهودگی Ùˆ هرج Ùˆ مرج کامل تاریخ معاصر، معنایی را تØمیل کند. مهم نیست Ú©Ù‡ این معنا، معنایی منÙÛŒ باشد، زیرا Ú©Ù‡ بینش Øاکم بر شاعر دقیقاً بینش بی نظمی است، قدرت نجات بخشی اسطوره خارج از Ù…Øدودۀ تاریخ همچنان دست نخورده بر جای مانده ا ست؛ اما در عین Øال اسطوره های آدونیس، آتیس Ùˆ اوسیریس -Ú©Ù‡ در شاخۀ زرین Ùریزر آمده اند- موجب پیوستن اروپا با شرق Ù…ÛŒ شوند. الیوت در جای دیگری دÙین خود را به لوی – برول بیان Ù…ÛŒ کند Ùˆ موضوع را این طور خلاصه Ù…ÛŒ کند: «ذهنیت پیش – منطقی در انسان متمدن نیز تداوم دارد، اما این ذهنیت Ùقط در شاعر یا از طریق او در دسترس قرار Ù…ÛŒ گیرد» (The Use of Poetry and the Use of Criticism(1933) ,148)
بنابراین از نظر الیوت منشأ شعر همزمان در دورۀ پیش – تاریخی Ùˆ در Ùرهنگ ابتدایی Ùˆ در آگاهی ابتدایی، Ú©Ù‡ آن را با تصورات ضمیر ناخودآگاه انسان معاصر یکی Ù…ÛŒ داند، قرار دارد.
جوامع ابتدایی مدل خامی هستند Ú©Ù‡ الیوت بینش او تو پیایی خود را بر پایۀ آنها بنا Ù…ÛŒ نهد.او در اثر خود: ایدۀ جامعه ای مسیØÛŒ (1940) ادعا Ù…ÛŒ کند Ú©Ù‡ در «زندگی انسان ÙˆØØ´ÛŒ (...) عمل اجتماعی – دینی – هنری درهم ادغام اند Ùˆ ما باید با این عمل مدغم در Ø³Ø·Ø Ø¹Ø§Ù„ÛŒ تری رقابت کنیم» , 49) (Christianity. علاوه بر این Ú©Ù‡ انسان ÙˆØØ´ÛŒ ارتباط Ù…Øکمش را با طبیعت Ùˆ Ùوق طبیعت Øس Ù…ÛŒ کند، الیوت در زندگی انسان ابتدایی آن چیزی را Ù…ÛŒ ستاید Ú©Ù‡ او ساختار ارگانیک خالص Ùˆ مدغم جوامع ابتدایی Ù…ÛŒ نامد. Ù¾ÛŒ آمدهای ایده آلی کردن جوامع ابتدایی در اثر او با عنوان :" در Ù¾ÛŒ خدایان بیگانه "Ú©Ù‡ براساس درس Ú¯Ùتارهای او در دانشگاه ویرجینیا در سال 1933 نوشته شده مشهود است. در این اثر، ایده¬آل الیوت از یک جامعۀ سنتی این است Ú©Ù‡ بر پایۀ ÙˆØدت ارگانیک Ø´Ú©Ù„ گرÙته باشد Ùˆ به Ø´Ú©Ù„ خالص خویشاوندی٠خونی باشد ونیز در مکانی واØد ریشه داشته باشد Ùˆ اعضای آن به تابوهای مشترکی اعتقاد داشته باشند.
تأثیر لوی – برول بر جیمز جویس
نظریات لوی – برول ØŒ جویس را، نیز مانند الیوت ØŒ مجذوب خود Ù…ÛŒ کنند؛ به ویژه «آگاهی ابتدایی»، به منزلۀ قلمروی مهم Ú©Ù‡ در آن اسطوره با تاریخ، رؤیا با واقعیت، آگاهی با ناآگاهی، زمان Øال با زمان گذشته، به آن شیوه هایی در هم Ù…ÛŒ آمیزند Ú©Ù‡ آن شیوه ها از نظر عصر خردگرا Ùˆ ماتریالیست ما مردود شناخته Ù…ÛŒ شوند.
در کتاب اولیس Ùˆ به ویژه در کتاب: شب زنده داری Ùینگانها، شاهد ناپدیدشدن علیت هستیم ØŒ سوژه با ابژه در هم Ù…ÛŒ آمیزند ØŒ یک موجود همزمان در جاهای مختل٠Øضور دارد ØŒ زمان به مکان وابسته نیست ØŒ بازنمایی های اسطوره ای وجود دارند Ú©Ù‡ هیچ ما به ازایی در واقعیت عینی ندارند. در کتاب اولیس نمایندۀ اصلی انسان شناسی مردی انگلیسی به نام هین (Haine) است. برنامۀ معرÙÛŒ هین، نخستین برنامه از یک رشته پارودی parody))کردن های دانش قوم شناختی است Ú©Ù‡ در سراسر متن اولیس پراکنده اند.
لوی – برول در شب زنده داری Ùینگانها
در دیداری Ú©Ù‡ جویس در سال 1936 از کپنهاگ داشت در آنجا با لوی – برول ملاقات کرد Ùˆ جویس Ù¾ÛŒ برد Ú©Ù‡ لوی – برول اولیس او را تØسین Ù…ÛŒ کند.
در این دیدار لوی – برول نیز دو کتاب از آثار خود را به جویس هدیه Ù…ÛŒ کند. جویس لوی – برول را شخصیتی بسیار مهم Ù…ÛŒ دانست Ùˆ سه سال بعد مقاله ای برای او دربارۀ شب زنده داری Ùینگانها Ùرستاد Ú©Ù‡ لوی – برول آن را در نوول روو Ùرانسه (Novelle revue francaise) به چاپ رساند.
لوی – برول برای علاقۀ خود به شب زنده داری Ùینگانها دلیل داشت؛ زیرا جویس در آن کتاب در قالب شخصیتهای مختل٠او را آورده بود. Øتی نام لوی – برول به صورت پروÙسور , Loewy – Brueller Levi-Brullo یا پروÙسور Llewellys ap Bryllars در شب زنده داری Ùینگانها به کرات آمده است؛ مثلاً در صÙØات 150 سطر 27 ØŒ Ùˆ 151 از سطر 17 تا 36) . لوی – برول در قالب شخصیتهای چون لوئیس (Wyndham Lewis) Ùˆ هین در صÙØات آغازین اولیس نیز عرضه شده است.
در Øالی Ú©Ù‡ الیوت تاریخ را اسطوره ای Ù…ÛŒ کند، جویس به نظر Ù…ÛŒ رسد Ú©Ù‡ اسطوره را تاریخی Ù…ÛŒ کند؛ Ùˆ سرانجام هر دوی آنها را در مادیت رادیکال٠زبان از میان Ù…ÛŒ برد. شیوه های اسطوره ای Ùˆ تاریخی٠بازنمایی ها، عناصری Ù…ÛŒ شوند در متنی Ú©Ù‡ ترکیبات بیشماری دارد Ú©Ù‡ تمایز میان بازنمایی را با موضوعی Ú©Ù‡ بازنمایی Ù…ÛŒ شود Ù…ØÙˆ Ù…ÛŒ کند. برای الیوت این تمایز باقی Ù…ÛŒ ماند یعنی Ù…Øدودیت زبان، بازنمایی را متمایز از موضوع شناخت٠عرÙانی Ùˆ ایمان Ù…ÛŒ کند،و در مرØله ای از سیر روØØŒ زبان را باید مردود دانست Ùˆ رها کرد، اما جویس این Ù…Øدودیت را نمی پذیرد Ùˆ جهان٠زبانش را Ùراسوی هر مرزی Ú©Ù‡ تاکنون تعری٠شده است گسترش Ù…ÛŒ دهد.7
البته یاد آوری این موضوع ضروری است Ú©Ù‡ گرچه از آثار لوی-برول Ù…ÛŒ توان به نسبیت منطقی Ùˆ Ùرهنگی رسید؛ ولی او خود مطلق گرا بود نه نسبی گرا. معیار او برای سنجش شیوه های اندیشه ØŒ علم وعقلانیت غربی بود.
1- James Clifford , The Predicament of Culture : Twentieth – Century Ethnography , Literature and Art. Cambridge : Harvard UP , 1988 , P. 120.
2- Andre Breton , Second manifeste du Surrealisme, Paris , Gallimard , 1973 , PP. 65 – 150.,
3- Jules Monnerot , La poesie modrene et le sacre, Paris , Gallimard , 1945 , PP. 97 – 120.
4- Andre Breton , Entertiens 1913 – 1952 , Paris , Gallimard , 1969 , PP. 244 – 45.
5-برای آگاهی از نظرات الیوت Ùˆ به طور Ú©Ù„ÛŒ ژانر ادبی مدرنیسم بنگرید به این مقالۀ از نویسنده : «لوکاچ ومدرنیسم» در کتاب :زبان ØŒ اندیشه Ùˆ Ùرهنگ ( تهران ،انتشارات هرمس ،چاپ اول1378) صÙØات 78-67.
6-Eliot,Selected Prose ,P.178.
7 - نگارنده تأثیر لوی – برول بر الیوت Ùˆ جویس را از طریق مطالعۀ مقالۀ زیر دریاÙت:
David Spurr , Myths of Anthropology : Eliot , Joyce , Levy – Bruhl , in : Modern Language Associaition , (PMLA) , vol. 109 , No. 2 (Mar , 1994) , PP. 266 – 280.
خوانندۀ علاقمند Ù…ÛŒ تواند برای آگاهی از جزییات بیشتر Ùˆ اسناد مربوطه به مقالۀ Ùوق رجوع کند.در اینجا لازم Ù…ÛŒ دانم از آقای رامین وصلی Ú©Ù‡ این مقاله را برایم ارسال کردند سپاسگزاری کنم.